Υποστηρίζοντας μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες στη σχολική τάξη: η περίπτωση της χρήσης στρατηγικών διαφοροποιημένης διδασκαλίας

Abstract

Η διαφοροποιημένη διδασκαλία αποτελεί μια φιλοσοφία που υποστηρίζει μια διδακτική προσέγγιση στην οποία ο κάθε μαθητής ξεχωριστά είναι στο επίκεντρο της μαθησιακής διαδικασίας, ενώ οι ανάγκες του ικανοποιούνται καθώς αυτές προσδιορίζονται συνεχώς κατά τη διάρκεια της διαδικασίας χωρίς να αγνοούνται τα ενδιαφέροντα, τα επίπεδα ετοιμότητας και τα μαθησιακά προφίλ όλων των μαθητών καθώς και ένα προκαθορισμένο σχέδιο δράσης (Tomlinson, 2001· Gregory & Chapman, 2002· Senturk & Sari, 2018). Βασικός σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν να διερευνήσει τις αντιλήψεις εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης όλων των ειδικοτήτων του Ν. Δωδεκανήσου αναφορικά με τη χρήση στρατηγικών διαφοροποιημένης διδασκαλίας για την υποστήριξη μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες στη σχολική τάξη. Ειδικότερα, η εργασία μελέτησε τις αντιλήψεις των εκπαιδευτικών αναφορικά με: α. το βαθμό που γνωρίζουν συγκεκριμένες προτεινόμενες στρατηγικές διαφοροποιημένης διδασκαλίας, β. τη συχνότητα εφαρμογής συγκεκριμένων προτεινόμενων πρακτικών διαφοροποιημένης διδασκαλίας στην τάξη τους, γ. τη σχέση των γνώσεών τους για τις στρατηγικές διαφοροποιημένης διδασκαλίας με τα ατομικά τους χαρακτηριστικά, δ. τη σχέση της συχνότητας εφαρμογής συγκεκριμένων προτεινόμενων πρακτικών διαφοροποιημένης διδασκαλίας στην τάξη τους με τα ατομικά τους χαρακτηριστικά, ε. τη σχέση των γνώσεών τους για τη διαφοροποιημένη διδασκαλία με τη συχνότητα εφαρμογής της εκ μέρους τους, στ. τους παράγοντες που ενισχύουν την ικανότητά τους να εφαρμόσουν τη διαφοροποιημένη διδασκαλία στην τάξη τους, και ζ. τους παράγοντες που εμποδίζουν την ικανότητά τους να εφαρμόσουν τη διαφοροποιημένη διδασκαλία στην τάξη τους. Η έρευνα διεξήχθη στο πλαίσιο της ποσοτικής προσέγγισης με τη χρήση ανώνυμου ηλεκτρονικού ερωτηματολογίου σε δείγμα 174 εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης όλων των ειδικοτήτων του Ν. Δωδεκανήσου, το χρονικό διάστημα από 13 Φεβρουαρίου του 2021 έως και 28 Απριλίου του 2021. Με βάση τα κυριότερα ευρήματα οι εκπαιδευτικοί δείχνουν να γνωρίζουν και να εφαρμόζουν στρατηγικές διαφοροποιημένης διδασκαλίας σε ικανοποιητικό βαθμό, ενώ όσο αυξάνεται η γνώση για αυτές τόσο αυξάνεται και η εφαρμογή τους στην τάξη. Επιπλέον, η περιοχή του σχολείου, η διδακτική εμπειρία, η οργανικότητα, η σχέση εργασίας, τα επιπλέον προσόντα και η επιμόρφωση στην ειδική αγωγή και τη διαφοροποιημένη διδασκαλία επιδρά στη γνώση και στη συχνότητα εφαρμογής στρατηγικών διαφοροποιημένης διδασκαλίας. Επιπρόσθετα, το φύλο και η ηλικία επηρεάζει μόνο τη συχνότητα εφαρμογής, ενώ η ειδικότητα αντίστοιχα επιδρά μόνο στο βαθμό γνώσης. Τέλος, οι πιο σημαντικοί κατά προτεραιότητα παράγοντες που ενισχύουν την ικανότητα των εκπαιδευτικών να εφαρμόζουν διαφοροποιημένη διδασκαλία είναι πρωταρχικά η γνώση και η εμπειρία και δευτερευόντως η κατάρτιση και η επιμόρφωση, ενώ εκείνοι οι παράγοντες που εμποδίζουν την ικανότητά τους είναι πρωτίστως ο περιορισμένος διαθέσιμος χρόνος για το σχεδιασμό διδασκαλίας και ακολουθεί η μη διαθεσιμότητα των εκπαιδευτικών μέσων ως o δεύτερος και λιγότερο σημαντικός παράγοντας.