Η τεχνολογικά υποστηριζόμενη ανεστραμμένη τάξη, ως μέθοδος αύξησης του βαθμού δέσμευσης στη μαθησιακή διαδικασία, ανάπτυξης κινήτρων για τη μάθηση των φυσικών επιστημών και βελτίωσης των ακαδημαϊκών επιδόσεων μαθητών λυκείου

Abstract

Η προσέγγιση της ανεστραμμένης τάξης αποτελεί μια νέα μεθοδολογία στο χώρο της εκπαίδευσης. Μεταφέροντας την παρουσίαση του περιεχομένου στο στάδιο πριν την τάξη μέσω σύντομων βιντεοδιαλέξεων, απελευθερώνει το χρόνο της τάξης για εφαρμογή της νέας γνώσης μέσα από τεχνικές ενεργητικής μάθησης. Στόχος της παρούσας εργασίας είναι η διερεύνηση των επιδράσεων της ανεστραμμένης τάξης στις ακαδημαϊκές επιδόσεις των μαθητών, στο βαθμό δέσμευσής τους στη μαθησιακή διαδικασία και στην ανάπτυξη κινήτρων για τη μάθηση των Φυσικών Επιστημών. Δείγμα της έρευνας αποτέλεσαν οι μαθητές δύο τμημάτων της Α΄ τάξης λυκείου εκ των οποίων το ένα αποτέλεσε την πειραματική και το άλλο την ομάδα ελέγχου. Η παρέμβαση εφαρμόστηκε κατά τη διδασκαλία του κυκλοφορικού συστήματος στο μάθημα της βιολογίας το σχολικό έτος 2020-2021. Για τις ανάγκες της παρέμβασης δημιουργήθηκαν διαδραστικά βιντεομαθήματα και ασκήσεις που αναρτήθηκαν στην πλατφόρμα «Η Τάξη» του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου. Παράλληλα δημιουργήθηκαν φύλλα εργασίας με δραστηριότητες για το στάδιο της τάξης. Ως εργαλεία συλλογής δεδομένων χρησιμοποιήθηκαν προ-δοκιμές και μετά-δοκιμές, καταγραφή στοιχείων συμμετοχής στην πλατφόρμα «Η Τάξη», το ερωτηματολόγιο Students Motivation Towards Science Learning (SMTSL) για την ανάπτυξη κινήτρων για τη μάθηση των Φυσικών Επιστημών, ημιδομημένο ερωτηματολόγιο απόψεων μαθητών και ημερολόγιο από την εκπαιδευτικό. Η ανάλυση των δεδομένων από τα ερωτηματολόγια και την καταγραφή συμμετοχής έγινε με τη βοήθεια του στατιστικού πακέτου IBM SPSS Statistics. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι η απόδοση των δύο ομάδων, πριν από την παρέμβαση δεν εμφανίζει στατιστικά σημαντική διαφορά, ενώ αντίθετα μετά την παρέμβαση η διαφορά των δύο ομάδων είναι στατιστικά σημαντική με την ομάδα της παρέμβασης να εμφανίζει πολύ μεγαλύτερη βελτίωση από την ομάδα ελέγχου. Παράλληλα καταγράφηκε αύξηση του βαθμού δέσμευσης των μαθητών της πειραματικής ομάδας στη μαθησιακή διαδικασία σε σχέση με την ομάδα ελέγχου. Δεν καταγράφηκε στατιστικά σημαντική διαφορά στην ανάπτυξη κινήτρων για τη μάθηση των Φυσικών Επιστημών. Ωστόσο δεδομένα του ερωτηματολογίου απόψεων των μαθητών και του ημερολογίου της ερευνήτριας έδειξαν ότι δημιούργησε ευκαιρίες επικοινωνίας και συνεργασίας ανάμεσα στους μαθητές και ανάμεσα στους μαθητές και την εκπαιδευτικό καθώς και ότι επέδρασε θετικά στην αυτοαποτελεσματικότητα, την αξία μάθησης της Βιολογίας και το μαθησιακό περιβάλλον. Παράλληλα φάνηκε η ανάγκη για περαιτέρω σχεδιασμό και εφαρμογή παρεμβάσεων για την πλήρη κατανόηση της δυναμικής και των προκλήσεων που συνοδεύουν την ανεστραμμένη τάξη.

Flipped classroom approach is a new methodology in education. Transferring concept presentations out of the classroom through short video lectures frees up classroom time for the application of new knowledge through active learning techniques. This study aims to investigate the effects of flipped classroom approach on students' academic performance, degree of commitment to the learning process, and development of motivation to learn science. The sample of this research consists of students from two departments of the first class of Senior High School; one of which was experimental, and the other the control group. The intervention, which lasted 5 weeks, was implemented during the teaching of the circulatory system in the biology course of the academic year 2020-2021. For the needs of the study, interactive video lessons and exercises were created and posted on the platform "e-Class" of the Panhellenic School Network. At the same time, worksheets were created for classroom activities. Data collection tools were; pre-test and post-test, participation data from the "e-class" platform, Student Motivation Towards Science Learning (SMTSL), a semi-structured student opinion questionnaire, and the teacher’s diary. Data analysis was done with the statistical package IBM SPSS Statistics. The results of the study showed that academic performance between the two groups before the intervention did not show a statistically significant difference, while on the contrary, after the intervention the difference between the two groups was statistically significant with the experimental group showing a much greater improvement than the control group. At the same time, there was an increase in the degree of commitment in the learning process of the experimental group compared to the control group. No statistically significant difference was recorded in the motivational factors for science learning. However, data from the student opinion questionnaire and the researcher's diary showed that flipped classroom creates opportunities for communication and collaboration among students and between students and teacher. Also, it has a positive effect on self-efficacy, biology learning value, and the learning environment. It also seems, that there is a need for further planning and implementation of interventions to fully understand the dynamics and challenges that accompany the flipped classroom.