Πως η εφαρμογή του 3ου μνημονίου επηρέασε την αγοραστική δύναμη των φοιτητών

Abstract

Τα τελευταία χρόνια η οικονομική κρίση εξαπλώθηκε από τις Η.Π.Α. και τη Δυτική Ευρώπη σε μεγάλο μέρος του αναπτυσσόμενου κόσμου. Παρόλο που τα αποτελέσματα ήταν ανομοιογενή, πολύ λίγες χώρες έχουν παραμείνει «ατιμώρητες» από τα χτυπήματα της φθίνουσας ζήτησης για εξαγωγές, τη μείωση των εμβασμάτων, τις μειωμένες ευκαιρίες για τους διακινούμενους εργαζόμενους και τη μείωση των προϋπολογισμών βοήθειας. Είναι πλέον σαφές ότι ο αντίκτυπος στις αναπτυσσόμενες χώρες της ύφεσης του πλουσιότερου κόσμου εκτείνεται σημαντικά πέρα από τις απώλειες εξαγωγών και τη σχετική απώλεια θέσεων εργασίας, καθώς η κατανάλωση στο Βορρά μειώθηκε. Οι επιχειρήσεις του άτυπου τομέα που προμήθευαν ή εξυπηρέτησαν αυτές τις βιομηχανίες που προσανατολίζονται προς τις εξαγωγές και οι εργαζόμενοι τους έχουν υποφέρει από την ύφεση. Οι νέοι τείνουν να αποτελούν ένα σημαντικό ποσοστό του εργατικού δυναμικού στον τομέα των εξαγωγών μεταποίησης και, ως εκ τούτου, ενδέχεται να έχουν πληγεί σοβαρά από την παγκόσμια οικονομική ύφεση. Επιπλέον, όπου η ανεργία των νέων είναι υψηλή, οι νέοι συχνά υπερ-εκπροσωπούνται στον ανεπίσημο τομέα και, ως εκ τούτου, είναι ευάλωτοι στις επιπτώσεις που έχουν επί του θέματος οι ανεπίσημες επιχειρήσεις (Horn, 2016). Στις περισσότερες αναπτυσσόμενες χώρες και για τους περισσότερους φτωχούς, οι επιδράσεις της αύξησης των τιμών των τροφίμων και των καυσίμων υπερέβαιναν κατά πολύ τα αποτελέσματα της χρηματοπιστωτικής κρίσης (Hossain et al., 2015). Αυτά έχουν επιδεινώσει την ήδη εξαιρετικά την επισφαλή ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων, για τους οποίους ο αγώνας για επιβίωση αποτελεί μόνιμη κρίση. Εκτός από την παγκόσμια τριπλή (τροφική, οικονομική και χρηματοπιστωτική) κρίση, πολλές χώρες αντιμετωπίζουν ή έχουν αντιμετωπίσει κατά την περίοδο της κρίσης πρόσθετες τοπικές διαταραχές, που σχετίζονται με δυσμενείς καιρικές συνθήκες, όπως πλημμύρες (π.χ. ο ιός H1N1 στο Μεξικό), οι οποίες έχουν επιδεινώσει τις συνέπειες των τροφίμων, της ενέργειας και των χρηματοπιστωτικών κρίσεων (Horn, 2016). Αν και οι τιμές των τροφίμων έχουν μειωθεί από το υψηλό επίπεδο του 2008, πολλοί παραμένουν πολύ πάνω από το μέσο όρο των 10 ετών. Σε ορισμένες χώρες, οι τιμές των τροφίμων δεν είναι σημαντικά χαμηλότερες από το ανώτατο όριο τους το 2008 (Hossain et al., 2015) και σε μερικές, αναμένεται να αυξηθούν ξανά (Branigan et al., 2017). Ομοίως, η τιμή του πετρελαίου παραμένει 54% πάνω από τον μέσο όρο των 10 ετών και οι τιμές των καυσίμων είναι ταυτόχρονα υψηλές σε πολλές χώρες. Αυτό σημαίνει ότι, ακόμη και όταν οι μακροοικονομικοί δείκτες δείχνουν ανάκαμψη, για τους φτωχούς είναι μια μακρά, βαθιά και συνεχιζόμενη κρίση (Mendoza and Torres, 2015). Η κρίση έχει αφήσει πολλές αναπτυσσόμενες χώρες με μια μεγάλη «τρύπα» στα οικονομικά τους, που προέρχεται τόσο από την πτώση των εσόδων από τις εξαγωγές όσο και από τα δημοσιονομικά ελλείμματα, τα οποία χρηματοδότησαν δέσμες αντι-κυκλικών κινήτρων. Η εκπαίδευση και η κοινωνική προστασία έχουν επηρεαστεί ιδιαίτερα, όπως και οι επενδύσεις στη γεωργία και τις υποδομές. Η εξέταση των αλλαγών στα επίπεδα και τη σύνθεση των κοινωνικών δαπανών και στα προγράμματα άμεσης ωφέλειας για τους νέους κατά τη διάρκεια της τρέχουσας κρίσης και της περιόδου αποκατάστασης ήταν εκτός του πεδίου εφαρμογής της παρούσας έκθεσης και τα αναθεωρημένα στοιχεία δεν διαχωρίστηκαν επαρκώς για να εξαχθούν συμπεράσματα για παρελθούσες κρίσεις. Αξίζει να σημειωθεί, ωστόσο, ότι τα προγράμματα που ωφελούν τις σχετικά μικρές και ή στιγματισμένες μειονεκτούσες ομάδες είναι ιδιαίτερα ευάλωτες σε ένα πλαίσιο δημοσιονομικής στενότητας. Ακόμη και όταν οι νέοι ως ομάδα δεν είναι ιδιαίτερα μειονεκτούντες από τις επιπτώσεις της κρίσης, ειδικές ομάδες ενδέχεται να επηρεαστούν σοβαρά από περικοπές αυτού του είδους και αυτό πρέπει να παρακολουθείται (Mendoza and Torres, 2015).