Διερεύνηση τεχνικών ενεργητικής αφής μαθητών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης με αναπηρία όρασης κατά τη διαδικασία εύρεσης εμβαδού ορθογώνιων επιφανειών

Abstract

Το αισθητήριο όργανο της όρασης αποτελεί το σημαντικότερο δίαυλο επικοινωνίας του ανθρώπου (Βλάχου, 2005), ενώ η αφή λειτουργεί ως αίσθηση αντισταθμιστική της έλλειψης της όρασης σε άτομα με αναπηρία όρασης. Είναι μια σημαντική και συνάμα πολύπλοκη αίσθηση, η οποία διερευνάται όλο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια (Αrgyropoulos, Chamonikolaou, & Nikolaraizi, 2013). Η ερμηνεία των πληροφοριών που λαμβάνει η αίσθηση της αφής, μέσω των απτικών διεγέρσεων, οδηγεί το άτομο στη δημιουργία της απτικής του αντίληψης (Piaget & Inhelder, 1997 στο Αrgyropoulos, Chamonikolaou, & Nikolaraizi, 2013). Η απτική αντίληψη, αναδεικνύεται ως η απαραίτητη ικανότητα για την κατανόηση και την ερμηνεία του κόσμου από μη βλέποντα άτομα. Εμπλέκει κύριες και δευτερεύουσες πηγές πληροφοριών, όπως την αφή, την κίνηση και τη στάση του σώματος, ως κύριες, καθώς και τα γλωσσικά θέματα, την προϋπάρχουσα γνώση και το είδος του αντικειμένου/σχήματος/δραστηριότητας και τις συνθήκες πραγματοποίησης μίας δραστηριότητας, ως δευτερεύουσες. Η μελέτη της απτικής αντίληψης κατευθύνει εκπαιδευτικούς και ερευνητές στην κατανόηση του τρόπου με τον οποίο οι μαθητές με αναπηρία όρασης χτίζουν το οικοδόμημα της γνώσης τους και τους παρέχει τη δυνατότητα για σωστές παρεμβάσεις στην εκπαιδευτική διαδικασία, με την επιλογή της κατάλληλης μεθόδου διδασκαλίας και του κατάλληλου εκπαιδευτικού υλικού, προσαρμοσμένα στις ανάγκες τους, με σεβασμό στην ιδιαιτερότητα και τη μοναδικότητα των ατόμων αυτών (Αργυρόπουλος, 2003α), συμβάλλοντας στη βελτίωση των εκπαιδευτικών πρακτικών της ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης. Η παρούσα διδακτορική διατριβή, μέσα από τη μελέτη περίπτωσης οκτώ μαθητών Δημοτικού Σχολείου με αναπηρία όρασης και χωρίς συνοδά προβλήματα, στοχεύει στον εντοπισμό και την καταγραφή των τεχνικών ενεργητικής αφής που εφαρμόζουν οι μαθητές με αναπηρία όρασης κατά τη διάρκεια της ενεργητικής τους αφής στη διαδικασία αναγνώρισης σχήματος, σύγκρισης και μέτρησης ορθογώνιων επιφανειών. Η καταγραφή αυτή θα αναδείξει τι είναι πραγματικά σημαντικό και ουσιώδες για τα παιδιά με αναπηρία όρασης πάνω στους τομείς αυτούς και θα δώσει χρήσιμες πληροφορίες σε ερευνητές και εκπαιδευτικούς που ασχολούνται με μαθητές με αναπηρία όρασης, ώστε να μπορούν να λαμβάνουν υπόψη τους τις τεχνικές εκείνες που διευκολύνουν τους μαθητές αυτούς, να σχεδιάζουν και να εφαρμόζουν κατάλληλα εξατομικευμένα προγράμματα προσαρμοσμένα στις ανάγκες αυτών των μαθητών, με τη συμβολή των υλικών εκείνων που ξεχώρισαν μέσα από τη βιβλιογραφία ως προς τη θετική συνεισφορά τους στη μέτρηση εμβαδού ορθογώνιων επιφανειών.