Αναπαραστάσεις της αναπηρίας από το έργο του Victor Hugo ‘Η Παναγία των Παρισίων’ σε λογοτεχνικές και κινηματογραφικές διασκευές

Abstract

Η επιστήμη της Λογοτεχνίας αποτελεί πηγή γνώσης και μέσα από τη μελέτη της μπορεί να πραγματοποιηθεί η διερεύνηση των αναπαραστάσεων της αναπηρίας. Μέσω της ανάλυσης λογοτεχνικών και κινηματογραφικών διασκευών του έργου «Η Παναγία των Παρισίων» του Victor Hugo, γίνεται προσπάθεια ανάδειξης των αναπαραστάσεων αυτών στον χαρακτήρα Κουασιμόδο. Ειδικότερα, αναλύθηκαν τρεις λογοτεχνικές διασκευές και τρεις κινηματογραφικές. Η κάθε κατηγορία διασκευών αποτελείται από έργα, τα οποία τοποθετούνται χρονικά σε διαφορετική δεκαετία το καθένα, κριτήριο που επιλέχθηκε για να παρατηρηθεί η μετεξέλιξη της αναπηρίας σε αυτές. Ειδικότερα, το κείμενο-πηγή είναι μια μεταφρασμένη έκδοση του πρωτότυπου μυθιστορήματος, δοσμένη από τον εκδοτικό οίκο «Σμίλη». Τα λογοτεχνικά κείμενα που επιλέχθηκαν είναι αρχικά το κόμικ της γνωστής σειράς «Κλασσικά Εικονογραφημένα» του 1991, με τίτλο «Η Παναγία των Παρισίων», το ομώνυμο εικονογραφημένο βιβλίο των εκδόσεων Λιβάνη με χρονολογία κυκλοφορίας το 2005, καθώς και το σύγχρονο παραμύθι του 2020 από τις εκδόσεις Διόπτρα, που φέρει επίσης τον ίδιο τίτλο. Συνεχίζοντας με τα κινηματογραφικά έργα, αναλύθηκε η γαλλόφωνη ταινία “Notre-Dame de Paris” της χρονιάς 1956 και οι δύο αγγλόφωνες κινουμένων σχεδίων ταινίες με τον όμοιο τίτλο “The hunchback of Notre-Dame” των ετών 1986 και 1996. Η έρευνά μας δομήθηκε με βάση τη μεθοδολογία της Ανάλυσης Περιεχομένου με οριζόμενη μονάδα καταγραφής τη φραστική ανάλυση, δηλαδή την εξέταση συγκεκριμένων χωρίων των λογοτεχνικών κειμένων και των κινηματογραφικών ταινιών. Σε συνδυασμό και με τη βιβλιογραφική ανασκόπηση έγκυρων επιστημονικών πηγών, φάνηκε η ύπαρξη μετασχηματισμών στην απόδοση, την παρουσίαση και την ερμηνεία της αναπηριας, τόσο ως προς την απεικόνιση της, όσο και ως προς τις πεποιθήσεις του κοινωνικού πλαισίου.