Η ύπαιθρος, η φύση και η αγροτική ζωή στις κωμωδίες του Αριστοφάνη

Abstract

Η γέννηση της Αρχαίας Ελληνικής Κωμωδίας είναι άμεσα συνδεδεμένη με τη φύση, την αγροτική ζωή και τη γονιμότητα. Η ετυμολογία της λέξης «κωμωδία» αποδεικνύει τη σύνδεση της με τον κῶμμον (παρέες μεθυσμένων ανθρώπων που περπατούσαν τραγουδώντας εύθυμα τραγούδια και λέγοντας βωμολοχίες) και τα «φαλλικά» (Διονυσιακές τελετές που είχαν έναν φαλλό, ένα σύμβολο παρουσίασης του ανδρικού μορίου, τοποθετημένο στο κέντρο της πομπής). Αγρότες τιμούσαν την άνοιξη πραγματοποιώντας θυσίες στους θεούς και τραγουδώντας τραγούδια για τη γονιμότητα των αγρών. Η σχέση μεταξύ κωμωδίας και φύσης αποδεικνύεται και στα κατ’ κατ’ ἀγρούς Διονύσια, γιορτές προς τιμήν του θεού Διονύσου, όπου νέοι μεθυσμένοι άντρες έχοντας αμφίεση ζώων ή φορώντας στεφάνι λουλουδιών στο κεφάλι, έλεγαν περιπαικτικά τραγούδια. Ο Αριστοφάνης ήταν ένας από τους πιο σημαντικούς ποιητές της αρχαίας κωμωδίας. Αν και δεν υπάρχουν μαρτυρίες για την αγροτική καταγωγή του Αριστοφάνη, υποστήριζε τους αγρότες που είχαν πληγεί περισσότερο απ’ όλους από τα δεινά του Πελοποννησιακού Πολέμου. Ο ποιητής υμνεί τα οφέλη της ειρήνης και την απλή ζωή στην εξοχή. Αυτό το γεγονός δικαιολογεί το ότι πολλοί κεντρικοί ήρωες των κωμωδιών του, ήταν αγρότες είτε είχαν χαρακτηριστικά ζώων, είτε μεταμορφώνονταν σε ζώα. Μέσω των κωμωδιών του Αριστοφάνη, αντλούμε πληροφορίες για την πολιτική και κοινωνική κατάσταση που επικρατούσε στην Αθήνα, τη ζωή των αγροτών, τα ήθη και τα έθιμα τους, τις θρησκευτικές τους εορτές και τις γεωργικές διαδικασίες της εποχής. Επιπλέον, ο κωμικός ποιητής παρουσιάζεται ως ένας έξοχος λυρικός ποιητής. Χρησιμοποιεί εικόνες και σχήματα λόγου εμπνευσμένα από τη φύση. Συμπερασματικά, η σημασία της φύσης ήταν και παραμένει αδιαμφισβήτητή, καθώς η φύση δίνει αισιοδοξία στους ανθρώπους της και ταυτίζεται με την ειρήνη.