Αξιοποίηση αναγνωστικών θεωριών (Iser, Rosenblatt) για τη δημιουργική κατανόηση των έργων της κλασικής γραμματείας: η περίπτωση της Μήδειας

Abstract

Στόχος της παρούσας μεταπτυχιακής διατριβής είναι να προταθούν εναλλακτικοί τρόποι για τη δημιουργική αξιοποίηση έργων της κλασικής γραμματείας, πέρα από τις παραδοσιακές ερμηνευτικές θεωρίες που θέτουν το κείμενο στο επίκεντρο της διδασκαλίας. Οι τρόποι αυτοί θα στηριχθούν στις αναγνωστικές θεωρίες και κυρίως στην αναγνωστική συναλλακτική θεωρία της L.M.Rosenblatt και τη θεωρία της αναγνωστικής ανταπόκρισης του W. Iser, καταδεικνύοντας τη μετατόπιση από το κείμενο στον αναγνώστη - μαθητή, ώστε να δοθεί έμφαση στην ανταπόκριση των μαθητών και στις δικές τους νοηματοδοτήσεις. Συγκεκριμένα, η αξιοποίηση θα υλοποιηθεί στο έργο του Ευριπίδη Μήδεια, εξετάζοντας την πολυπρισματική - σφαιρική προσωπικότητα της ηρωίδας, βάσει του αναγνωστικού ρεπερτορίου των μαθητών και καλύπτοντας - κωδικοποιώντας τα κενά απροσδιοριστίας που υφίστανται, πάντα σε άρρηκτη σχέση με τις εμπειρίες και τα βιώματα των αναγνωστών-μαθητών. Ο χαρακτήρας της Μήδειας ξεδιπλώνεται μέσα από το λόγο άλλων προσώπων (Χορός, Τροφός, Κρέοντας) παραλείπονται όμως οι δικές τις σκέψεις, συναισθήματα και απόψεις που συνθέτουν την αβυσσαλέα της ψυχολογία και κινούν τα νήματα των πράξεών της, γεγονός που δημιουργεί χάσμα στην κατανόηση της ιδιοσυγκρασίας της και συνεπώς ολόκληρης της τραγωδίας. Οι παραπάνω θεωρίες αποτελούν τη βάση για τη διατύπωση σύγχρονων μεθοδολογικών αρχών που απομακρύνονται από τις ενδοκειμενικές και κειμενοκεντρικές προσεγγίσεις και πλησιάζουν την επικοινωνιακή μορφή της Λογοτεχνίας. Το συγκεκριμένο έργο ενδείκνυται για διδακτική αξιοποίηση, καθώς η σκιαγράφηση των ηρώων είναι εξαιρετική και οι ψυχικές συγκρούσεις είναι έντονες.

Λέξεις κλειδιά: αναγνωστική συναλλακτική θεωρία, θεωρία αναγνωστικής ανταπόκρισης, κενά απροσδιοριστίας, ρεπερτόριο, αισθητική και μη αισθητική ανάγνωση, καλλιτεχνικός πόλος, αισθητικός πόλος, Μήδεια, καλές τέχνες, αισθητική, αρχαία ελληνική γραμματεία.