Αξιολόγηση της επίδρασης της vegan διατροφής στους δείκτες υγείας και ευζωίας του ανθρώπου

Abstract

Η vegan διατροφή είναι η πιο αυστηρή μορφή χορτοφαγίας, αφού αποκλείει όλες τις τροφές ζωικής προέλευσης, καθώς και τα υποπροϊόντα τους. Τα τελευταία χρόνια το ποσοστό των ανθρώπων που ακολουθούν το συγκεκριμένο τύπο δίαιτας αυξάνεται συνεχώς, αφού πέρα από τη σύνδεση της με θρησκευτικές / ηθικές πεποιθήσεις και περιβαλλοντικές ανησυχίες, έχει συσχετιστεί με πολλαπλά οφέλη για τη υγεία. Η συγκεκριμένη εργασία έχει σαν στόχο την αξιολόγηση της επίδρασης της vegan διατροφής στους δείκτες υγείας και ευζωίας του ανθρώπου. Για τον σκοπό αυτό πραγματοποιήθηκε έρευνα στη βάση δεδομένων PubΜed, όπου επιλέχθηκαν μελέτες, ανασκοπήσεις και συστηματικές ανασκοπήσεις σχετικές με την επίδραση του συγκεκριμένου τύπου διατροφής σε διάφορες παθολογικές καταστάσεις, όπως σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, καρκίνος, παχυσαρκία, καρδιαγγειακές παθήσεις, υπέρταση, οστεοπόρωση, κατάθλιψη, αναιμία, νευροεκφυλιστικές παθήσεις κ.α. Βρέθηκε πως η vegan διατροφή συνδέεται με χαμηλότερο επιπολασμό σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2, χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου συγκριτικά με τους μη χορτοφάγους, ενώ φαίνεται να έχει ευεργετική επίδραση στο γλυκαιμικό έλεγχο. Ο χαμηλός δείκτης μάζας σώματος είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα όσων ακολουθούν μια τέτοια δίαιτα, κάτι που μεταφράζεται σε χαμηλότερο επιπολασμό παχυσαρκίας και μειωμένο κίνδυνο παθολογικών καταστάσεων που σχετίζονται με αυτήν. Οι vegan δίαιτες είναι προστατευτικές απέναντι σε ασθένειες και παράγοντες που σχετίζονται με καρδιαγγειακές παθήσεις, όπως στεφανιαία νόσος, εγκεφαλοαγγειακά επεισόδια, δισλιπιδαιμίες και υπέρταση. Αντικρουόμενα φαίνεται να είναι τα αποτελέσματα όσον αφορά τη σχέση της vegan διατροφής με διάφορες νευροεκφυλιστικές παθήσεις και την κατάθλιψη. Ακόμη όμως και αν οι συγκεκριμένες δίαιτες θεωρούνται υγιεινές, φαίνεται να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία των οστών, καθώς και σε διάφορες καταστάσεις, όπως η εγκυμοσύνη και η γαλουχία. Μια λάθος δομημένη και μη εξατομικευμένη δίαιτα μπορεί να οδηγήσει σε βασικές ελλείψεις μακροθρεπτικών και μικροθρεπτικών συστατικών, μετατρέποντας έτσι τα πιθανά οφέλη σε προβληματικές καταστάσεις για την υγεία. Οι πιο συνηθισμένες διατροφικές ανεπάρκειες που μπορεί να παρατηρηθούν σε μια vegan δίαιτα, είναι η έλλειψη σε βιταμίνες B12, B2 και D, καθώς και τα μειωμένα επίπεδα σε ασβέστιο, σίδηρο, ιώδιο, σελήνιο και ω-3 λιπαρά οξέα. Συμπερασματικά, μια σωστά δομημένη vegan δίαιτα αποτελούμενη από τρόφιμα στις σωστές ποσότητες και αναλογίες θρεπτικών συστατικών (π.χ εμπλουτισμένα τρόφιμα) και πάντα σε συνδυασμό με τα κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής, αν αυτό είναι απαραίτητο, μπορεί να βοηθήσει στην διατήρηση ή ακόμη και στη βελτίωση της κατάστασης της υγείας του ανθρώπου, όμως σε αντίθετη περίπτωση είναι πιθανόν να προκαλέσει αρκετά προβλήματα.