Risk measures applications in regulation and investment

Abstract

Τα μέτρα κινδύνου αποτελούν αναμφισβήτητα το καλύτερο μέσο των Οικονομικών ρυθμιστικών αρχών, ώστε να προλαμβάνουν κρίσεις και να θέτουν υπό έλεγχο τον κίνδυνο που ενυπάρχει σε χρηματοοοικονομικά ιδρύματα και σε αγορές χρήματος και κεφαλαίου. Για παράδειγμα τα συμβουλευτικά έγγραφα [2] και [3] της Επιτροπής Τραπεζικής Επίβλεψης της Βασιλείας κάνουν σαφές ότι τα μέτρα κινδύνου και η σωστή χρήση αυτών, αποτελούν το πιο σημαντικό εργαλείο των προαναφερθείσας επιτροπής. Επίσης, η ερευνητική κοινότητα έχοντας το προαναφερθέν υπ’όψιν, προσπαθούν να εξελίξουν την έρευνα σχετικά με τα μέτρα κινδύνου ώστε να ανταποκριθούν στην πάντα απαιτητική ανάγκη πρόληψης και έλεγχου του πιστωτικού και χρηματο-οικονομικού κινδύνου. Επιπλέον αναφέρουμε και την ανάγκη των επενδυτών για αξιοποίηση των καλύτερων μεθόδων, άρα και την αξιοποίηση μέτρων κινδύνου, ώστε να επιτύχουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερα κέρδη. Εάν λάβουμε υπ’οψιν και το «αόρατο χέρι» του Adam Smith, ίσως να καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι και αυτοί συμβάλουν με έμμεσο τρόπο στην ευημερία των αγορών χρήματος και κεφαλαίου.

Επιπλέον παρατηρούμε ότι περιπτώσεις κρίσεων όπως η επαναληπτικότητα παγκόσμιων κρίσεων, αρχής γενομένης στο τέλος του 2007 στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής ως κρίση στεγαστικών δανείων αλλά και το σκάνδαλο του επιτοκίου LIBOR, καθιστούν προφανές ότι η χρήση μέτρων διαχείρισης και πρόληψης κινδύνου δεν γίνεται με τον πιο αποδοτικό τρόπο. Ένας εκ των σημαντικότερων λόγων είναι η αβεβαιότητα και «εξάρτηση» μεταξύ των αγορών που προκαλούν το λεγόμενο Συστημικό κίνδυνο (Systemic Risk - SR). Υπενθυμίζουμε ότι SR είναι η αστάθεια ενός χρηματοοικονομικού συστήματος που δυνητικά μπορεί να οδηγήσει σε ολική οικονομικής κατάρευση [4]. Έχοντας τα παραπάνω υπ’όψιν, εμείς πρωτίστως συμβάλουμε στην πληρέστερη δυνατή θεωρητική βάση των μέτρων κινδύνο από την οποία θα προκύψει και η ορθή αξιοποίησή τους. Δευτερευόντως συμβάλουμε στην ορθολογικότερη χρήση των μέτρων κινδύνου όταν υπάρχει SR. Η προσπάθειά μας έχει την δομή τεσσάρων προτάσεων αξιοποίησης μέτρων κινδύνου από ρυθμιστικές αρχές αλλά και επενδυτικούς οργανισμούς.

Η πρώτη πρόταση αφορά στις επενδυτικές στρατηγικές που συνδυάζουν μοντέλα αποτίμησης περιουσιακών στοιχείων (asset pricing models) και συνεπή μέτρα κινδύνου (coherent risk measures). Ειδικότερα θα αξιοποιήσουμε το θεωρητικό πλαίσιο των [1], όπου προτείνουν ότι ένας επενδυτής μπορεί στo πλαίσιο διαχείρισης χαρτοφυλακίου περιουσιακών στοιχειών να επιτύχει αποδόσεις που τείνουν στο άπειρο και κίνδυνο πού τείνει στο μείον άπειρο (unbounded risk premium). Προαπαιτούμενο για τις προαναφερθείσες αποδόσεις είναι η χρήση από μεριάς επενδυτή ενός μοντέλου αποτίμησης χωρίς οριοθετημένο στοχαστικό παράγοντα (unbounded stochastic discount factor) και ενός συνεπούς και οριοθετημένου μέτρου κινδύνου (coherent and bounded risk measure). Ως αποτέλεσμα, ο επενδυτής θα είναι σε θέση να εντοπίσει ακολουθίες επενδυτικών προοπτικών με αποδόσεις που τείνουν στο άπειρο και κίνδυνο πού τείνει στο μείον άπειρο. Συμβάλλουμε στο θεωρητικό πλαίσιο έχοντας ευρήματα που προκύπτουν με την βοήθεια της χρήσης του μοντέλου αποτίμησης περιουσιακών στοιχείων (capital asset pricing model - CAPM) και αφορούν στην αποτελεσματικότητα της αγοράς. Επιπρόσθετα τα ευρύματα δείχνουν ότι ένας επενδυτής μπορεί να πετύχει υπερ-κανονικά κέρδη μόνο μέσω ενός χαρτοφυλακίου παθητικής διαχείρισης.

Η δεύτερη πρόταση αφορά στην εκτίμηση πιθανότητας χρεωκοπίας, Επιπρόσθετα, αξιοποιούμε μοντέλα εξάρτησης που αξιολογούν τον Συστημικό Κίνδυνο (SR), ενώ συμβάλουμε στην θεωρία προτείνοντας συνεισφορές κινδύνου Euler σε ένα περιβάλλον το οποίο ρυθμίζεται από μέτρο κινδύνου. Επιπλέον, το μαθηματικό πλαίσιο που αξιοποιούμε, υποθέτει ότι ένας οικονομικός παράγοντας του οικονομικού περιβάλλοντος βρίσκεται υπό οικονομική δυστοκία. Εν κατακλειδι, υπολογίζουμε την προερχόμενη από τον Συστημικό Κίνδυνο πιθανότητα χρεωκοπίας, και προτείνουμε συγκεκριμένες κλάσεις κατανομών, υπό την αξιοποίηση των οποίων, τα αποτελέσματα μας επαληθεύονται.

Η τρίτη πρόταση αφορά επίσης τον SR και την απεικόνισή του στο risk spectrum ενός φασματικού μέτρου. Αρχικά προτείνουμε έναν θεμελιώδη τρόπο υπολογισμού και ποσοτικοποίησης ύπαρξης SR. Κατόπιν διαφωνούμε με την συνήθη πρακτική απεικόνισης στο risk spectrum της καμπύλης χρησιμότητας του επενδυτή (ή ρυθμιστή) μόνον και κατασκευής του σύμφωνα με αυτό. Επιπλέον παρουσιάζουμε και δικαιολογούμε δύο συνθήκες που πρέπει το risk spectrum να πληρεί σχετικά με τον συστημικό κίνδυνο και επισημαίνουμε ότι από όσο γνωρίζουμε δεν έχουν προταθεί ανάλογες συνθήκες σχετικές με τον SR στην ερευνητική βιβλιογραφία. Επιπλέον ονομάζουμε τα φασματικά μέτρα των οποίων το risk spectrum πληρεί αυτές τις συνθήκες Systemic Risk Aware και αναφερόμαστε την πρακτική τους εφαρμογή.

Η τέταρτη πρόταση διαπραγματεύεται την ασυμπτωτική σύγκλιση των επονομαζόμενων συνεισφορών κινδύνου Euler, όταν το υποκείμενο μέτρο κινδύνου διαφοροποιείται. Ως εκ τούτου, η προσπάθειά μας έχει να κάνει με συνεισφορές Euler σε περιβάλλον ρυμισμένο από μέτρα κινδύνου. Επιπλέον, παραθέτουμε συγκεκριμένες συνθήκες όπου ο βαθμός σύγκλισης των Euler συνεισφορών σε περιβάλλον ρυθμισμένο από μέτρο κινδύνου Αξία-σε-κίνδυνο, προσεγγίσει τον αντίστοιχο βαθμό περιβάλλοντος ρυθμισμένου από Παραμορφωτικό μέτρο κινδύνου. Κλείνοντας, γενικεύουμε τα ευρήματά μας αναφορικά με περιβάλλον ρυθμισμένο από μέτρο κινδύνου “Expected shortfall”.

Βιβλιογραφία [1] Balbas, A., Balbas, B., Balbas, R. (2016) Outperforming Benchmarks with their Derivatives: Theory and Empirical Evidence. Journal of Risk, 18 No. 4, 25-52. [2] BCBS (2012) Consultative Document May 2012. Fundamental Review of the Trading Book: Basel Com mittee on Banking Supervision., Basel Committee of Banking Supervision. Basel: Bank for International Settlements. [3] BCBS (2013b) Consultative Document Oct.2013. Fundamental Review of the Trading Book: A revised Market Risk Framework., Basel Committee of Banking Supervision. Basel: Bank for International Set tlements. [4] Kaufman, G. (2000) Banking and Currency Crises and Systemic Risk: Lessons from Recent Events. Economic Perspectives, 24, No. 3, 9-28.