Η τουριστική ανάπτυξη της Χίου μέσω της μαστίχας

Abstract

Τα τελευταία χρόνια χαρακτηρίζονται από μια σημαντική αύξηση του τουρισμού και παράλληλα από την ανάπτυξη ενός αντίστοιχου επιστημονικού λόγου στη χώρα μας, που διερευνά τα χαρακτηριστικά και τη δυναμική του φαινομένου. Στο πλαίσιο αυτό έχει αποκτήσει ιδιαίτερο ενδιαφέρον ο τουρισμός, η συμβολή του στην ανάπτυξη του τόπου και οι επιπτώσεις του στο φυσικό και δομημένο περιβάλλον, στην κοινωνία και τον πολιτισμό. Η αναζήτηση αυτή αποτελεί άλλωστε θέμα πρώτης προτεραιότητας παγκοσμίως για τον τουρισμό, στην προοπτική μιας στρατηγικής για βιώσιμη ανάπτυξη. Το γεγονός ότι ο τουρισμός τείνει να αποτελεί πλέον έναν από τους κυριότερους μοχλούς ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας, αποτελεί κοινή παραδοχή και διαπίστωση. Αρχικά η ανάπτυξη του μαζικού τουρισμού είχε αποφέρει περισσότερα από τα επιθυμητά αποτελέσματα, αλλά στην πορεία η μετεξέλιξη του σύγχρονου τρόπου ζωής και η αύξηση των αναγκών και των απαιτήσεων του καταναλωτικού κοινού κατέστησαν επιτακτική την ανάγκη για την «ανακάλυψη» νέων τρόπων και διεξόδων αναψυχής. Ως πανάκεια αυτής της νέας «μόδας» ήρθαν οι ειδικές και εναλλακτικές μορφές τουρισμού. Η σημασία της ανάπτυξης αυτών των μορφών κοινωνιολογικά έγκειται στην αντίθεση των περισσότερων από αυτές με το πρότυπο, που καθόρισε την τουριστική ανάπτυξη της πρώτης μεταπολεμικής εικοσαετίας: τον οργανωμένο μαζικό τουρισμό διακοπών. Η αντίθεση αυτή προκύπτει τόσο όσον αφορά στα κίνητρα του ταξιδιού, όσο και στα οργανωτικά και αναπτυξιακά χαρακτηριστικά τους. Σε πολλές περιπτώσεις η διαφορά αυτών των μορφών δεν αφορά το στόχο του ταξιδιού, π.χ. «διακοπές», αλλά το περιεχόμενο και το νόημα, που έχει η ταξιδιωτική εμπειρία στο πλαίσιο ενός ταξιδιού με παρόμοιο στόχο. Αναζητείται, άρα σε αυτές μια διαφοροποίηση των χαρακτηριστικών, που έχουν επιβληθεί από τον οργανωμένο τουρισμό, ιδιαίτερα όσον αφορά την τυποποίηση και βιομηχανοποίηση των τουριστικών εμπειριών. Συνεπώς, οι μορφές αυτές, υπό αυτή την έννοια, διαμορφώνουν το αποτέλεσμα μιας συστηματικής αμφισβήτησης του τουρισμού, του «πακέτου», και των αντίστοιχων επιπτώσεων, που ο τελευταίος επιφέρει στις περιοχές υποδοχής. Πιο συγκεκριμένα, ως εναλλακτικές μορφές τουρισμού θεωρούνται αυτές, πέραν του μαζικού τουρισμού, οι οποίες επιδιώκουν την αποφυγή αρνητικών και τη δημιουργία θετικών κοινωνικών, πολιτιστικών και περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Κύρια χαρακτηριστικά των μορφών αυτών είναι: 1) η μικρής κλίμακας, ελεγχόμενη και ρυθμιζόμενη ανάπτυξη, 2) η ποικιλία δραστηριοτήτων σε ατομική / ανεξάρτητη βάση ή μικρής κλίμακας, και 3) η έμφαση στην απόκτηση εμπειριών για τις τοπικές κουλτούρες και στη διατήρηση των παραδοσιακών αξιών.