Εφαρμογές των λογισμικών προσομοίωσης δυναμικών συστημάτων στη διακυβέρνηση της εκπαίδευσης

Abstract

Οι εκπαιδευτικοί οργανισμοί είναι πολύπλοκα και δυναμικά κοινωνικά συστήματα. Οι παρεμβάσεις σε αυτά τα συστήματα συχνά οδηγούν σε ανεπιθύμητα αποτελέσματα λόγω της αντιδιαισθητικής συμπεριφοράς τους, με χαρακτηριστική την εμφάνιση της αντίστασης πολιτικής. Έτσι, η εισαγωγή μιας παρέμβασης μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση παρενεργειών, ή ακόμη η απόκριση του συστήματος να διαφέρει σε χρόνο και σε τόπο χωρίς προφανή σύνδεση αιτίου-αιτιατού. Ο λόγος είναι η μη κατανόηση από τους ανθρώπους της δυναμικής πολυπλοκότητας του συστήματος. Μια ολιστική-συστημική θεώρηση προτείνεται για τη λήψη αποφάσεων με στόχο τη βελτίωση των εκπαιδευτικών μονάδων. Η μεθοδολογία της συστημικής δυναμικής παρέχει μέσω λογισμικών τα εργαλεία μοντελοποίησης των συστημάτων. Μέσω της προσομοίωσης μπορεί να γίνει έλεγχος των αποφάσεων και παρεμβάσεων πριν την εφαρμογή τους στο σύστημα. Τα στελέχη της εκπαίδευσης και ιδίως οι διευθυντές/διευθύντριες των εκπαιδευτικών μονάδων λαμβάνουν αποφάσεις και εφαρμόζουν πολιτικές για τη βελτίωσή τους. Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι η διερεύνηση των απόψεων των στελεχών της εκπαίδευσης για τη χρήση Λογισμικών Προσομοίωσης Δυναμικών Συστημάτων στη Διακυβέρνηση της Εκπαίδευσης. Για το σκοπό αυτό πραγματοποιήθηκε ποιοτική έρευνα με συνεντεύξεις σε 6 στελέχη της εκπαίδευσης, σε έναν νομό μιας περιφερειακής διεύθυνσης εκπαίδευσης της χώρας. Από την έρευνα προέκυψε ότι τα στελέχη της εκπαίδευσης δε γνωρίζουν τις βασικές έννοιες της συστημικής σκέψης. Οι αποφάσεις που λαμβάνουν αφορούν θέματα κυρίως καθημερινής λειτουργίας των εκπαιδευτικών μονάδων που διοικούν, ως εκ τούτου δεν υφίσταται σχεδιασμός για τη λήψη αποφάσεων σε μεσο-μακροχρόνιο επίπεδο. Δεν χρησιμοποιούν επομένως λογισμικά προσομοίωσης δυναμικών συστημάτων κατά τη λήψη των αποφάσεων. Αποτιμούν θετικά τις δυνατότητες των λογισμικών και τα θεωρούν χρήσιμα εργαλεία. Θα επιθυμούσαν να τα χρησιμοποιήσουν κατά τη λήψη των αποφάσεών τους με την προϋπόθεση της πρότερης επιμόρφωσης. Παράλληλα, τονίζουν ότι επί του παρόντος είναι περισσότερο χρήσιμα σε επίπεδο περιφερειακών διευθύνσεων ή υπουργείου, καθώς η αυτονομία των εκπαιδευτικών μονάδων είναι περιορισμένη.