Ο Αιγύπτιος Διόνυσος-Έλληνας Όσιρις και η συγκριτολογική μελέτη του Osirian Khoiak festival drama και των Μεγάλων-Μικρών Διονυσίων αντίστοιχα

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία αποσκοπεί να συμβάλλει με τη σειρά της στην κατανόηση της σχέσης του Όσιρι και του Διόνυσου μέσα από τη συγκριτολογική προσέγγιση των θρησκευτικών τελετουργιών προς τιμή τους, των λεγόμενων «Khoiak festivals» (χοϊκών εορτών) προς τιμή του Όσιρι και των «Μικρών και Μεγάλων Διονυσίων» προς τιμή του Διονύσου. Οι θρησκευτικές γιορτές των αρχαίων Αιγυπτίων και Ελλήνων είχαν μεγάλη σημασία και γιορτάζονταν συστηματικά σε όλη τη διάρκεια του χρόνου. Οι θρησκευτικές εκδηλώσεις, ειδικά για ένα κράτος σαν της Αιγύπτου, ήταν μια καλή ευκαιρία για την κοινότητα να συμμετέχει στα δρώμενα που οργάνωνε το κράτος, οι ιερείς και οι υψηλοί αξιωματούχοι, σε αντίθεση με την ελληνική θρησκεία όπου υπήρχε μεγαλύτερη και αμεσότερη συμμετοχή των πολιτών σε τέτοιους είδους τελετές. Αυτό που εντοπίζεται και στις δύο θρησκείες, και αποτελεί και ένα από τα κύρια συγκεκριμένη μελέτη, είναι η έντονη παρουσία των δραματουργικών στοιχείων στις θρησκευτικές τελετές αρχαίας Ελλάδας και Αιγύπτου, με σημαντικές ομοιότητες και ενδιαφέρουσες διαφορές μεταξύ τους. Κρατώντας λοιπόν αυτή την παράμετρο, στο πλαίσιο του θρησκευτικού συγκρητισμού, ο οποίος έφτασε στο αποκορύφωμά του κατά την ελληνιστική περίοδο, η συσχέτιση, η αφομοίωση και τελικά ακόμη η ταύτιση θεών διαφορετικών θρησκευτικών συστημάτων ήταν συχνό φαινόμενο. Είναι γεγονός πως το ελληνικό δωδεκάθεο όντας μία πολυθεϊστική θρησκεία, όπως και η αιγυπτιακή υιοθέτησε και τελικά έκανε κτήμα της πολλά στοιχεία των αιγυπτιακών τελετουργιών, κυρίως στο επίπεδο των μυστικιστικών πρακτικών. Ο Όσιρις, θεός της φύσης και της βλάστησης εξισώθηκε σε μεγάλο βαθμό με τον θεό Διόνυσο, φτάνοντας στο σημείο να γίνεται λόγος, στο πλαίσιο της σύγκρισης των δύο θεών, για τον «Έλληνα Όσιρι» και τον «Αιγύπτιο Διόνυσο». Στόχος αυτής της έρευνας είναι μέσα από τη συγκριτική παράθεση αρχαίων αιγυπτιακών και ελληνικών πηγών να φωτισθούν πτυχές των τελετουργιών των δύο προαναφερθέντων θεών που να αναδεικνύουν τόσο τη συνάντησή τους όσο και τη σπουδαιότητα των δραματουργικών στοιχείων στις αρχαίες πολυθεϊστικές (κατά κύριο λόγο) θρησκείες.