Εκφάνσεις του φόβου στην Ορέστεια και τους Πέρσες του Αισχύλου

Abstract

Ο σκοπός της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι να εξετάσει και να καταδείξει την έννοια του φόβου, έτσι όπως εκείνη ενυπάρχει στις τραγωδίες του Αισχύλου. Συγκεκριμένα, θα ανιχνευθούν οι ποικίλες εκφάνσεις του φόβου στα έργα Πέρσες και στην τριλογία Ορέστεια (Αγαμέμνων, Χοηφόροι, Ευμενίδες). Πριν την ανίχνευση των μοτίβων του φόβου στα αισχύλεια έργα, κρίνεται σκόπιμη η παρουσίαση του συναισθήματος του φόβου στην ευρύτερη αρχαιοελληνική σκέψη, στην αποτύπωσή του στα έπη αλλά και στη φιλοσοφία του Αριστοτέλη. Έπειτα, θα επιχειρηθεί η ανάλυση των εκφάνσεων του φόβου έτσι όπως αυτές αποκρυσταλλώνονται στις συγκεκριμένες τραγωδίες, μέσα από την παράθεση και εκτενή ανάλυση και σχολιασμό σκηνών φόβου, πώς αυτές διαμορφώνουν την πλοκή, πώς λειτουργούν στην οικονομία του έργου και μέσα από ποιες τεχνικές αυτές αναδεικνύονται. Θα ακολουθήσει μία σύντομη ενδεικτική παρουσίαση του φόβου, όπως αυτός εκδηλώνεται σε κάποια από τα έργα των δύο άλλων μεγάλων τραγικών ποιητών, του Σοφοκλή και του Ευριπίδη. Τέλος, θα παρατεθούν τα συμπεράσματα στα οποία θα γίνει συσχετισμός των συγκεκριμένων έργων με την περιρρέουσα κοινωνικοπολιτκή ατμόσφαιρα της εποχής στην οποία παρήχθησαν ως πολιτισμικά προϊόντα.

The purpose of this thesis is to examine and demonstrate the concept of fear, as it exists in the tragedies of Aeschylus. Specifically, the varius manifestations of fear will be detected in the plays Persians and in the Oresteia trilogy (Agamemnon, The Libation Bearers, The Eumenides). Before tracing the motifs of fear in Aeschylus' plays, it is considered appropriate to present the emotion of fear in the wider ancient Greek thought, in its imprint in the epics and in the philosophy of Aristotle. Then, an attempt will be made to analyze the manifestations of fear as they are embodied in the specific tragedies, through the quotation and extensive analysis and commentary of scenes of fear, how the plot is shaped, how the economy of the work is functioned and through which techniques they are highlighted. This will be followed by a brief indicative presentation of fear, as it manifests itself in some of the works of the other two great tragic poets, Sophocles and Euripides. Finally, the conclusions will be presented in which the specific works will be correlated with the surrounding socio-political atmosphere of the era in which they were produced as cultural products.