Κυρίαρχες και υπολειπόμενες θρησκευτικές αντιλήψεις στο χώρο του ελληνικού διαδικτύου: περίπτωση των μαρτύρων του Ιεχωβά

Abstract

Οι θρησκευτικοί ιστότοποι πολλαπλασιάστηκαν ραγδαία χάρη στη δημοτικότητα και την προσβασιμότητα του Διαδικτύου. Μέλη της θρησκευτικής κοινότητας έχουν ενταχθεί στη διαδικτυακή κοινότητα και έχουν δημιουργήσει τις δικές τους ιστοσελίδες (Larsen, 2001). Οι πιο δημοφιλείς ετικέτες λέξεων-κλειδιών στις διαδικτυακές μηχανές αναζήτησης υποδηλώνουν τη διάχυση του θρησκευτικού περιεχομένου σε όλο τον ιστό. Η θρησκεία και η πνευματικότητα είναι η δεύτερη πιο δημοφιλής διαδικτυακή θέση (Hoover, Lynn, & Rainie, 2004). Η θρησκευτική υποκουλτούρα του διαδικτύου είναι μια επικοινωνιακή ομάδα που χρησιμοποιεί εργαλεία όπως τα δωμάτια συνομιλίας για να προωθήσει την αμοιβαία κατανόηση και αλληλεπίδραση. Η πνευματικότητα στο σύνολό της, καθώς και οι ανησυχίες που αφορούν μόνο ορισμένες θρησκείες, είναι όλα δίκαιο παιχνίδι για συζήτηση στις διαδικτυακές συγκεντρώσεις τους (Campbell, 2005). Οι συμμετέχοντες στη διαδικτυακή θρησκευτική κοινότητα αποκτούν το αίσθημα του ανήκειν και του κοινού τόπου με όσους ασκούν τη θρησκεία τους. Για την ομάδα αυτή, το Διαδίκτυο χρησιμεύει ως τόπος σφυρηλάτησης μιας κοινής ταυτότητας (Helland, 2007). Προκειμένου να βοηθήσουν το ένα το άλλο να αναπτυχθεί πνευματικά, τα μέλη της διαδικτυακής θρησκευτικής κοινότητας δημιουργούν ένα πνευματικό δίκτυο το οποίο χρησιμοποιούν για να επικοινωνούν μεταξύ τους. Οι μόνο ψηφιακές κοινότητες βλέπουν μερικές φορές το Διαδίκτυο ως "τόπο προορισμένο από τον Θεό για θεϊκούς σκοπούς". (Campbell, 2005). Επιπλέον, όλοι όσοι ανήκουν σε μια διαδικτυακή θρησκευτική κοινότητα έχουν πρόσβαση σε μια χρήσιμη ομάδα υποστήριξης που επικεντρώνεται στην εξεύρεση απαντήσεων στα δικά τους ζητήματα. Μπορούμε να πλαισιώσουμε τις ατομικές δυσκολίες με όρους ευρύτερων κοινωνικών ζητημάτων. Έχοντας αυτό κατά νου, η κοινότητα χρησιμοποιεί το διαδίκτυο ως τόπο αλληλοβοήθειας με τη μορφή επίλυσης προβλημάτων και πνευματικής ανάπτυξης (Campell, 2004). Η άνοδος της διαδικτυακής θρησκευτικής κοινότητας δεν αποτελεί, ωστόσο, απειλή για τη συμμετοχή στα καθιερωμένα θρησκευτικά ιδρύματα. Σύμφωνα με έρευνα που διεξήγαγαν οι Katz και Rice, η διαδικτυακή δραστηριότητα συσχετίζεται με τη θρησκευτική ένταξη. Τα αποτελέσματα φαίνεται να δείχνουν ότι η διαδικτυακή θρησκευτική δραστηριότητα των ανθρώπων δεν επηρεάζει τη συμμετοχή τους σε θρησκευτικές ομάδες. Η μετάβαση στο διαδίκτυο έχει μικρή επίδραση στο πόσο οι άνθρωποι παρακολουθούν φυσικές θρησκευτικές συγκεντρώσεις. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν κάποια στοιχεία που δείχνουν ότι τα θρησκευτικά ιδρύματα επωφελούνται από την αυξημένη διαδικτυακή δραστηριότητα. Σύμφωνα με μελέτη που διεξήχθη από το Pew Internet and American Life Project, η συντριπτική πλειοψηφία (83%) των εκκλησιών πιστεύει ότι η πρόσβαση στο διαδίκτυο έχει βοηθήσει τα μέλη των εκκλησιών τους να αναπτυχθούν πνευματικά και να διατηρήσουν θρησκευτικούς δεσμούς (Larsen 2000).