Η αξιοποίηση των αρχαίων ελληνικών μύθων σε προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης στην προσχολική ηλικία

Abstract

Η ποιότητα του περιβάλλοντος, άρρηκτα συνδεδεμένη με τη ζωή του ανθρώπου, επηρεάζει πολλούς τομείς τόσο σε κοινωνικό όσο και σε πολιτισμικό επίπεδο. Δεδομένης της υποβάθμισης του φυσικού περιβάλλοντος και της οικολογικής κρίσης, που οφείλεται κυρίως σε ανθρώπινες δραστηριότητες αλλά και στον εκφυλισμό των αξιών, αναδεικνύεται η αναγκαιότητα ευαισθητοποίησης αλλά και συνειδητοποίησης των σχέσεων αλληλεπίδρασης και αλληλεξάρτησης ανθρώπου – φύσης από την προσχολική ακόμη ηλικία. Ως εκ τούτου, οι αρχαίοι ελληνικοί μύθοι και η σύνδεσή τους με τους στόχους της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης βρίσκονται στο επίκεντρο της παρούσας μελέτης. Βασικό σκοπό, της εν λόγω εργασίας, αποτελεί η διερεύνηση των απόψεων των νηπιαγωγών σχετικά με τη συμβολή των αρχαίων ελληνικών μύθων στην επίτευξη αυτών των στόχων στο πλαίσιο της προσχολικής εκπαίδευσης. Έτσι, το ερευνητικό δείγμα αποτέλεσαν 20 νηπιαγωγοί, που εργάζονται σε δημόσια νηπιαγωγεία. Καθώς η έρευνα σχετίζεται με προσωπικές αντιλήψεις και εμπειρίες, κρίθηκε σκόπιμη η χρήση έρευνας ποιοτικού τύπου, ενώ ως εργαλείο συλλογής δεδομένων επιλέχθηκε η ημιδομημένη συνέντευξη και τρόπος ανάλυσης των δεδομένων η Θεματική Ανάλυση. Η έρευνα βασίστηκε σε τρεις άξονες που αφορούν τη σπουδαιότητα των αρχαίων ελληνικών μύθων, την παιδαγωγική αξιοποίησή τους στην προσχολική εκπαίδευση και τη συμβολή τους στην εκπαιδευτική πράξη στο πλαίσιο περιβαλλοντικών προγραμμάτων. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι η πλειονότητα των εκπαιδευτικών αναγνωρίζει τη σπουδαιότητα των αρχαίων ελληνικών μύθων καθώς και τον παιδαγωγικό τους χαρακτήρα και θεωρεί τη διδακτική αξιοποίησή τους κατάλληλη αναπτυξιακά πρακτική για παιδιά προσχολικής ηλικίας που προσανατολίζεται στην κατεύθυνση της ολόπλευρης ανάπτυξης των νηπίων. Ωστόσο, διαφαίνεται μια δυσκολία όσον αφορά στη σύνδεση των αρχαίων ελληνικών μύθων με σύγχρονα περιβαλλοντικά θέματα και τους στόχους της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, γεγονός που περιορίζει τη συχνότητα αξιοποίησής τους.

The quality of the environment, inextricably linked with human life, affects many areas, both socially and culturally. Given the degradation of the natural environment and the ecological crisis, which is mainly due to human activities but also to the degeneration of values, the need to raise awareness and to raise awareness of the interaction and interdependence between man and nature from pre-school age. Therefore, the ancient Greek myths and their connection with the goals of Environmental Education are at the heart of this study. The main purpose of this dissertation is to explore the views of nursery teachers on the contribution of ancient Greek myths to the achievement of these goals in the framework of pre-school education. As a result, the research sample consisted of 20 nursery school teachers, who work in public kindergartens. As the research relates to personal perceptions and experiences, it was considered appropriate to use qualitative research, while as a data collection tool the semi-structured interview and the way to analyze the data was chosen the Thematic Analysis. The research was based on three axes concerning the importance of ancient Greek myths, their pedagogical utilization in pre-school education and their contribution to the educational act in the context of environmental programs. The results of the research showed that the majority of teachers recognize the importance of ancient Greek myths as well as their pedagogical character and consider their teaching use to be a suitable development practice for preschool children, geared to the whole development of preschoolers. However, there is a difficulty in linking ancient Greek myths with contemporary environmental issues and the objectives of environmental education, which limits the frequency of their utilization.