Η STEM εκπαίδευση στην Ευρώπη, η περίπτωση του European Schoolnet

Abstract

Ο όρος STEM εκπαίδευση (Science, Technology, Engineering & Mathematics Education) αναφέρεται στην εκπαίδευση των Θετικών Επιστημών: Φυσική, Χημεία Βιολογία, Τεχνολογία, Μηχανική και Μαθηματικά και είναι μία νέα προσέγγιση στη διδακτική που διαφοροποιείται από τον παραδοσιακό τρόπο διδασκαλίας. Η STEM εκπαίδευση είναι ένα θέμα που απασχολεί και θα απασχολήσει αρκετά στα επόμενα χρόνια την επιστημονική εκπαιδευτική κοινότητα δεδομένου ότι η διάχυσή της σε ορισμένες αναπτυγμένες χώρες έχει φτάσει ήδη στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση και φυσικά καλύπτει όλες τις βαθμίδες έως την ανώτατη.

Με την αλματώδη αύξηση της τεχνολογίας η διδασκαλία των θετικών επιστημών αντιμετωπίζει διαρκώς νέα δεδομένα και οι εκπαιδευτικοί πρέπει να είναι σε θέση να ανταπεξέλθουν στις προκλήσεις του μέλλοντος όσον αφορά στην εκπαίδευση. Η STEM εκπαίδευση είναι το κλειδί σε αυτή τη νέα κατάσταση που δημιουργείται, με καινοτόμες πρακτικές και με την διασύνδεση της εκπαίδευσης με την κοινωνία και την βιομηχανία. Η STEM εκπαίδευση καθοδηγεί μαθητές και εκπαιδευτικούς σε μία σχέση και δικτύωση των σχολείων με άλλους οργανισμούς που οδηγούν όλους τους εμπλεκόμενους φορείς να αναθεωρήσουν το παραδοσιακό μάθημα από την έδρα και να δουν ολιστικά τη διδασκαλία των θετικών επιστημών (ως προς το περιεχόμενο και τα μαθησιακά αντικείμενα) ως ένα πλάνο που έχει τελικό στόχο την εποικοδομητική και διερευνητική μάθηση και την γρήγορη επαγγελματική αποκατάσταση των νέων, γεγονός μείζονος σημασίας ιδίως στην εποχή της ψηφιακής επανάστασης.

Στη συγκεκριμένη εργασία θα γίνει μία προσπάθεια προσέγγισης του θέματος μελετώντας τις δραστηριότητες των εκπαιδευτικών προγραμμάτων του οργανισμού European Schoolnet (EUN) που είναι το δίκτυο των Υπουργείων Παιδείας των 31 χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσής (ΕΕ) και διερευνώντας την αύξηση του ενδιαφέροντος μαθητών και φοιτητών για τις θετικές επιστήμες. Αυτό το Ευρωπαϊκό Σχολικό Δίκτυο ξεκίνησε πιλοτικά από τη Σουηδία και αναπτύχθηκε στις σκανδιναβικές χώρες που είχαν αναπτύξει ηλεκτρονικά εκπαιδευτικά δίκτυα μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του '90. Στα τέλη του 1996, ύστερα από μία παρουσίαση από τον Σουηδό Υπουργό Παιδείας σε συνάντηση αξιωματούχων από Υπουργεία Παιδείας των χωρών της EE, το υπουργείο της Σουηδίας κάλεσε οργανισμούς που ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν σε ένα τέτοιο ευρωπαϊκό δίκτυο και στην ανάπτυξη μιας πρότασης που θα υποβληθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αυτό σηματοδότησε την επίσημη έναρξη του έργου (Leask & Younie, 2001). Το EUN βέβαια δεν είναι ένας οργανισμός που μπορεί να επιβάλλει αλλαγές στα αναλυτικά προγράμματα εκπαίδευσης των χωρών μελών της ΕΕ αλλά υποστηριζόμενος από τα υπουργεία παιδείας μπορεί να θέσει τους προβληματισμούς για το μέλλον της εκπαίδευσης στις θετικές επιστήμες και όχι μόνο.

Η STEM εκπαίδευση δεν αφορά μόνο τους φορείς της πρωτοβάθμιας, δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αλλά μπορεί διαμέσου της δια βίου μάθησης να εξασφαλίσει δεξιότητες και σε εργαζόμενους ή ανέργους μεγαλύτερης ηλικίας που βλέπουν την ψηφιακή εποχή να τους προσπερνά. Η STEM εκπαίδευση είναι ένα θέμα που πρέπει να αντιμετωπιστεί ως μία πρόκληση και ως μία λύση στα προβλήματα της εκπαίδευσης των θετικών επιστημών και όχι σαν ένα «trend» που θα δώσει μία προσωρινή ευχαρίστηση και ενθουσιασμό σε μαθητές επειδή χειρίστηκαν ένα συναρμολογούμενο αυτοκινούμενο για μερικά λεπτά από τη σχολική τους ζωή. Εδώ ακριβώς εστιάζεται και η ευθύνη των ασκούντων πολιτική στη παιδεία αφού πρέπει να αποσαφηνίσουν τη στοχοθεσία στη διδασκαλία των θετικών επιστημών μέσω της STEM εκπαίδευσης και να εξηγήσουν στους εκπαιδευτικούς και στους μαθητές κατά προέκταση τη καινοτομία αυτή.