Ο αλιευτικός τουρισμός (pesca-tourism) στην Ελλάδα. Ανάλυση υπάρχουσας κατάστασης και διερεύνηση των παραγόντων που συντείνουν στην ανάπτυξή του

Abstract

Σκοπός της εργασίας είναι η μελέτη της υφιστάμενης κατάστασης και η διερεύνηση των προοπτικών ανάπτυξης του αλιευτικού τουρισμού στην Ελλάδα. Παράλληλα, επιδιώκεται η εννοιολογική οριοθέτηση αυτής της ειδικής μορφής τουρισμού, η καταγραφή των χαρακτηριστικών όσων διενεργούν τέτοιου είδους δραστηριότητες και των αντιλήψεών τους για τους λόγους που η πλειονότητα των επαγγελματιών αντιμετωπίζει με επιφύλαξη την ενασχόληση με αυτές, ο προσδιορισμός των προσφερόμενων υπηρεσιών και της σημασίας της συνδρομής των μελών του νοικοκυριού στις διάφορες εργασίες πριν και κατά τη διάρκεια των αλιευτικών περιηγήσεων, η συμβολή του αλιευτικού τουρισμού στη διατήρηση και στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης, η εξαγωγή συμπερασμάτων για την επισκεψιμότητα και τους τρόπους με τους οποίους αντλούν πληροφόρηση και προγραμματίζουν τις κρατήσεις τους οι ενδιαφερόμενοι, η αξιολόγηση των ενεργειών προβολής και επικοινωνίας, της δυνατότητας σύμπραξης με άλλες μορφές τουρισμού και του βαθμού ικανοποίησης από τις πρωτοβουλίες των εμπλεκόμενων φορέων στην ανάδειξή του, καθώς και η εξέταση των προσδοκώμενων οφελών από την εμπλοκή με τον τουρισμό. Πραγματοποιήθηκε επισκόπηση της βιβλιογραφίας και συγκεντρώθηκαν πρωτογενή δεδομένα διαμέσου της αποστολής ενός δομημένου ερωτηματολογίου σε ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα επαγγελματιών που διαθέτουν άδεια αλιευτικού τουρισμού. Από τα αποτελέσματα της έρευνας προέκυψε ότι αυτή η μορφή τουρισμού διανύει ένα πρώιμο στάδιο ανάπτυξης με σημαντικές προοπτικές εμφάνισης δυναμικής ζήτησης στο μέλλον, με τους κύριους λόγους μη ενασχόλησης με αυτή να εντοπίζονται στην έλλειψη του απαιτούμενου εξοπλισμού και της κατάλληλης διαμόρφωσης των χώρων του σκάφους για την ασφαλή μεταφορά επιβατών, στις περιορισμένες γνώσεις και δεξιότητες των αλιέων και στους ανεπαρκείς οικονομικούς πόρους. Επιβεβαιώθηκε ότι η διενέργεια τουριστικών δραστηριοτήτων συμβάλλει στη διατήρηση και στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης, στην εξασφάλιση συμπληρωματικών προσόδων, στη μείωση της αλιευτικής προσπάθειας, στην προαγωγή της βιωσιμότητας και στον περιορισμό των θαλάσσιων επιπτώσεων. Άμεσης προτεραιότητας ζητήματα για την περαιτέρω ανάπτυξη του αλιευτικού τουρισμού αναδεικνύονται η ανάληψη συντονισμένων ενεργειών προώθησης και προβολής μέσα από την αποτελεσματικότερη αξιοποίηση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και τη συνεργασία με ταξιδιωτικούς οργανισμούς, καταλύματα και άλλες επιχειρήσεις, η κατάρτιση ενός μακροπρόθεσμου στρατηγικού σχεδίου, η ανάγκη για λήψη πρωτοβουλιών, δράσεων και αναζήτηση συναινέσεων ανάμεσα στους εμπλεκόμενους φορείς, η αύξηση της χρηματοδότησης για επενδύσεις και η αναβάθμιση των διαθέσιμων υποδομών.

The scope of this thesis is to define the current situation, as well as to examine and interpret the views and the perceptions of fishers regarding the prospects for the development of pesca-tourism in Greece. Furthermore, it attempts to define this special form of tourism and distinguish it from the various forms of fisheries-related tourism, to ascertain the reasons why the majority of professionals are cautious about developing these activities in their vessels, to highlight the importance of the role of household members before and during the fishing trips and the contribution of pesca-tourism to the diversification of the job market and local economy, to present how visitors obtain information about fishing tourism and make their appointments, to evaluate the success of the existing marketing strategies, to analyse the possibility of partnership with other forms of tourism, to measure the degree of satisfaction from stakeholders’ initiatives, and to determine the potential benefits from fishers’ involvement with tourism. A literature review was conducted and primary data was gathered through a structured questionnaire sent to a representative sample of pesca-tourism licensed professionals. Analysis reveals that this form of tourism is a recent phenomenon in Greece with significant development perspectives in the near future. The main reasons for not venturing into tourism activities are the obligation to equip their vessels, according to the law and regulations in order to welcome passengers on board, their limited knowledge and skills and the insufficient financial resources. Results indicate that this form of tourism can keep fishers in the profession and contribute to safeguarding and job creation, reduce effort and dependency on the income from fishing, ensure resource sustainability and limit marine impacts. The examination of fishers’ perceptions poses as fundamental factors for further pesca-tourism development the following issues: coordinated marketing campaigns and promotional activities, enhanced cooperation among stakeholders, public administrations, travel agencies, hotel industry and tourism sector, an appropriate long-term, strategic planning framework, increase of funding and improvement of infrastructure and services for tourists.