Απαγόρευση ρίψης απορριμμάτων από τα πλοία

Abstract

Με την παρούσα διπλωματική εργασία διερευνάται ο περιβαλλοντικός αντίκτυπος της ρίψης απορριμμάτων από τα πλοία, προκειμένου να γίνει αντιληπτή η παγκόσμια διάσταση του φαινομένου της θαλάσσιας ρύπανσης που προκαλείται από αυτά και να καταστεί σαφές γιατί λαμβάνονται αυστηρά μέτρα, που απαγορεύουν την απόρριψη τους στην θάλασσα, τόσο σε Διεθνές, όσο και σε Εθνικό επίπεδο. Η απαγόρευση αυτή απορρέει τόσο από τις διατάξεις Διεθνών Συμβάσεων, με έμφαση στην MARPOL και ειδικότερα στο Παράρτημα V αυτής, όσο και από την Εθνική Νομοθεσία, αποβλέποντας πάντα στην πρόληψη της ρύπανσης του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Παράλληλα, και η Ευρωπαϊκή Ένωση συμβάλλει, σε όλη αυτή την προσπάθεια, θεσπίζοντας Οδηγίες, που αφορούν στην παράδοση απορριμμάτων από τα πλοία στην ξηρά, διασυνδέοντας έτσι την ξηρά με την θάλασσσα. Στην εν λόγω εργασία λοιπόν, η οποία αποτελείται από τρία κεφάλαια, γίνεται καταρχήν μνεία στον προσδιορισμό των θαλάσσιων απορριμμάτων που παράγονται από τα πλοία, με αναφορά στις πηγές και στις κατηγορίες τους, καθώς και στο φαινόμενο της θαλάσσιας ρύπανσης που προκαλείται από την ρίψη τους στην θάλασσα και στις συνέπειες του. Στην συνέχεια, αναλύονται οι απαιτήσεις των Διεθνών Συμβάσεων, που αποβλέπουν στην πρόληψη της θαλάσσιας ρύπανσης από την ρίψη απορριμμάτων από τα πλοία, με έμφαση στη Διεθνή Σύμβαση MARPOL και ειδικότερα στο Παράρτημα V αυτής, το οποίο είτε επιτρέπει, είτε επιτρέπει υπό όρους, είτε απαγορεύει την ρίψη απορριμμάτων στην θάλασσα. Παράλληλα, μελετάται και το Ελληνικό Νομοθετικό πλαίσιο, μέσω του οποίου καθορίζεται η ευθύνη των υπαιτίων της ρύπανσης και θεσπίζονται ποινικές, διοικητικές και πειθαρχικές κυρώσεις σε περίπτωση πρόκλησης ρύπανσης, με σκοπό να διασφαλίζεται η προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος από τα απορρίμματα πλοίων στο μέγιστο δυνατό βαθμό. Τέλος, αναλύονται οι απαιτήσεις για τις εγκαταστάσεις υποδοχής στερεών αποβλήτων στα λιμάνια, υπό το πρίσμα του ίδιου Παραρτήματος της Δ.Σ και των σχετικών Οδηγιών της ΕΕ που ρυθμίζουν τα θέματα παράδοσης των απορριμμάτων από τα πλοία στα λιμάνια. Πιο συγκεκριμένα, από την σύγκριση της Οδηγίας 2000/59/ΕΚ και του Παραρτήματος V της MARPOL 73/78, αναδύονται τα κενά που υπήρχαν ανάμεσα τους, τα οποία οδήγησαν στην ανάγκη αναθεώρησης της εν λόγω Οδηγίας. Ως εκ τούτου, μελετώνται και η αναθεωρημένη Οδηγία (EE) 2019/883 και οι τροποποιήσεις που αυτή εισάγει σε σχέση με την καταργηθείσα 2000/59/ΕΚ.