Η αξιοποίηση του εκπαιδευτικού δράματος στη διαχείριση των φοβιών σε παιδιά δημοτικού σχολείου

Abstract

Η παρούσα ερευνητική εργασία υλοποιήθηκε με σκοπό να διερευνήσει αν και κατά πόσο η αξιοποίηση του εκπαιδευτικού δράματος συμβάλει θετικά στη διαχείριση των φοβιών σε παιδιά δημοτικού σχολείου. Πρόκειται για μια έρευνα δράσης, όπου το δείγμα της έρευνας αποτελούν 24 μαθητές, ηλικίας 11 - 12 ετών Στ΄ τάξης των Δημοτικών Σχολείων Κουτσουρά και Μακρύ Γιαλού Λασιθίου. Διενεργήθηκαν 12 προγραμματισμένες παρεμβάσεις, κατά το σχολικό έτος 2022 - 2023, όπου αξιοποιήθηκαν οι τεχνικές του Εκπαιδευτικού Δράματος, το οποίο αποτέλεσε την ανεξάρτητη μεταβλητή της έρευνας, για να ελεγχθεί η διαχείριση των φοβιών, ο κατευνασμός αρνητικών συναισθημάτων (ενίσχυση του συναισθηματικού κόσμου) και η βελτίωση της κοινωνικής συστολής, που αποτέλεσαν τις εξαρτημένες μεταβλητές της έρευνας. Μέσο συλλογής ποσοτικών δεδομένων αποτέλεσε το Ερωτηματολόγιο Αυτό - αναφοράς Παιδικών Φόβων (FSSC-GR), μεταφρασμένο στην ελληνική γλώσσα και προσαρμοσμένο στις ανάγκες της παρούσας έρευνας. Η συλλογή των ποιοτικών δεδομένων εξασφαλίστηκε από το ημερολόγιο παρατήρησης και τις σημειώσεις πεδίου, τα δείγματα εργασιών, την ηχογράφηση και βιντεοσκόπηση και τις ημιδομημένες συνεντεύξεις. Η εργασία αποτελείται από επτά κεφάλαια. Στο θεωρητικό μέρος που αποτελείται από τρία κεφάλαια, γίνεται μια ιστορική αναδρομή και τίθεται το εννοιολογικό πλαίσιο των παιδικών φοβιών (πρώτο κεφάλαιο) και ιδιαίτερα της σχολικής φοβίας (δεύτερο κεφάλαιο). Παρουσιάζεται η εννοιολογική προσέγγιση και βιβλιογραφικά στοιχεία για το Εκπαιδευτικό Δράμα (τρίτο κεφάλαιο). Στο τέταρτο κεφάλαιο γίνεται βιβλιογραφική ανασκόπηση ερευνών που σχετίζονται με το εκπαιδευτικό δράμα και τις παιδαγωγικές του ωφέλειες. Στο πέμπτο κεφάλαιο παρουσιάζεται η μεθοδολογία της έρευνας και συγκεκριμένα η σημασία, η αναγκαιότητα και η πρωτοτυπία της, το δείγμα, οι ερευνητικές υποθέσεις και τα ερευνητικά ερωτήματα, τα ποσοτικά και ποιοτικά μέσα συλλογής δεδομένων. Στο έκτο κεφάλαιο αναλύονται τα δεδομένα - αποτελέσματα της έρευνας. Τέλος στο έβδομο κεφάλαιο, πραγματοποιείται συζήτηση των αποτελεσμάτων. Επιχειρείται να ερμηνευθούν με βάση τα ερευνητικά ερωτήματα, αν δηλαδή υπάρχει θετική συσχέτιση μεταξύ της χρήσης των τεχνικών του Εκπαιδευτικού Δράματος και της διαχείρισης της κοινωνικής συστολής και των παιδικών φοβιών. Τίθενται οι περιορισμοί της έρευνας, η συνεισφορά της και οι προτάσεις για μελλοντικές σχετικές έρευνες. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το εκπαιδευτικό δράμα, στην ψηφιακή του μορφή, άσκησε ευεργετική επίδραση στους μαθητές, τους βοήθησε να ενισχύσουν τις ατομικές τους δεξιότητες και την αυτοπεποίθησή τους, προκειμένου να διαχειρίζονται ευκολότερα τις φοβίες, τα αρνητικά συναισθήματα και την κοινωνική τους συστολή. Τα αποτελέσματα της παρούσας έρευνας δεν μπορούν να γενικευθούν εξαιτίας της επιλογής δείγματος ευκολίας και σκοπιμότητας.