Η πολιτική της Ρωσίας στα Βαλκάνια και την Ανατολική Μεσόγειο: από την Κριμαία στην Ουκρανία

Abstract

Η Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία αντιπροσωπεύει τον πρώτο μεγάλο πόλεμο στην Ευρώπη μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο πόλεμος συνεχίζεται μέχρι και σήμερα, με την ανθρωπότητα να είναι μάρτυρας της εξέλιξης ενός φρικτού γεωπολιτικού δράματος. Η προσάρτηση της χερσονήσου της Κριμαίας, τον Μάρτιο του 2014 και ο εν εξελίξει πόλεμος, έθεσαν τέλος στην ψευδαίσθηση της ΕΕ ότι στην Ευρώπη του 21ου αιώνα, οι στρατιωτικές συγκρούσεις και οι εδαφικές κατακτήσεις ανήκαν μόνο στην ιστορία. Ο κύριος στόχος της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η εξέταση της Ρωσικής πολιτικής σε δύο σημαντικές γεωπολιτικές σφαίρες επιρροής: α) των Βαλκανίων και β) της Ανατολικής Μεσογείου. Δύο περιοχές στις οποίες υπάρχουν κράτη που ανήκουν σε διαφορετικές ηπείρους, κουλτούρες, θρησκείες, με χρόνια αντιπαλότητα και σύγκρουση συμφερόντων. Επικεντρωνόμαστε χρονικά από τη περίοδο προσάρτησης της Κριμαίας (Μάρτιος 2014) μέχρι και τον εν εξελίξει πόλεμο της Ουκρανίας (Φεβρουάριος 2022), επιχειρώντας φυσικά και μια σύντομη ανασκόπηση της παρουσίας της Ρωσίας στις περιοχές αυτές πριν από την προαναφερθείσα περίοδο. Υποστηρίζουμε ότι, παρά την υπάρχουσα ρωσική επιρροή στη περιοχή των Βαλκανίων αλλά και της παρουσίας στην Ανατολική Μεσόγειο, η επιρροή και η δυναμική της έχει υπερεκτιμηθεί και στις δύο αυτές περιοχές. Μέσω της ανάλυσης, εξετάζουμε και καταδεικνύουμε τις διαφορετικές στρατηγικές της Ρωσίας στις δύο προαναφερθείσες περιοχές για την αλλαγή της ισορροπίας ισχύος και γίνεται αναφορά στον σημαντικό αντίκτυπο που έχει επιφέρει ο δραματικός πόλεμος της Ουκρανίας στο πλαίσιο της ασφάλειας, της ενέργειας και της οικονομίας στις δύο αυτές περιοχές.