Η πεζογραφία του Κώστα Μόντη

Abstract

Το πεζογραφικό έργο του Κώστα Μόντη παρά το γεγονός ότι εκτιμήθηκε ως εξόχως σημαντικό από το σύνολο των κριτικών της σύγχρονης νεοελληνικής λογοτεχνίας, ωστόσο, λόγω της αίγλης και του θαυμασμού που συγκέντρωσε το ποιητικό του έργο, παρέμεινε έως και σήμερα στο περιθώριο των ερευνητικών μελετών. Η παρούσα διατριβή αποσκοπεί στη διερεύνηση και ανάδειξη του πεζογραφικού του έργου με γνώμονα τον προσδιορισμό των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών που συνθέτουν την αφηγηματική του γραφή. Στο πλαίσιο αυτό μελετάται η εκδοθείσα πεζογραφική του παραγωγή, και ειδικότερα η νουβέλα Κλειστές πόρτες, το μυθιστόρημα Ο αφέντης Μπατίστας και τ’ άλλα, οι διηγηματικές συλλογές, ενώ το ερευνητικό δείγμα της διατριβής επεκτείνεται και σε κάποια πρωτόλεια ή ανέκδοτα πεζά κείμενα. Πιο συγκεκριμένα, διερευνώνται η θεματική, η μορφή και το περιεχόμενο των κειμένων, οι λογοτεχνικές επιρροές και η εξελικτική πορεία της γραφής του αλλά και οι ευδιάκριτες «διασταυρώσεις» του πεζογραφικού λόγου με τον ποιητικό. Οι αφηγηματικές επιλογές του Κ. Μόντη καταγράφονται και κατηγοριοποιούνται υπό τη συνθήκη του θεωρητικού μοντέλου του Gérard Genette. Παράλληλα, από τη μελέτη τού εν λόγω έργου ανιχνεύονται και προβάλλονται οι ιδεολογικές και πολιτικές θέσεις του συγγραφέα, οι στάσεις και οι απόψεις του για γεγονότα ή πρόσωπα που διαδραμάτισαν ρόλο καθοριστικό είτε για τον ίδιο είτε για την πατρίδα του την Κύπρο. Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στις θεωρητικές αντιλήψεις του συγγραφέα, όπως αυτές προκύπτουν μέσω αυτοαναφορικών σχολίων για τη συγγραφή, την τέχνη της αφήγησης και τη λογοτεχνία συλλήβδην.

Costas Montis’ prose work, despite the fact that it has been considered of utmost importance by all the critics of modern Greek literature, however, due to the prestigious reputation and admiration for his poetic work, it has remained on the sidelines of research until today. This thesis aims to investigate and highlight his prose work with a view to identifying the special characteristics that make up his narrative writing. In this context, his published prose work is studied, and in particular the novella Closed Doors, the novel Afentis Batistas and the other things, the short story collections, while the research sample of the thesis has been extended to some juvenilia or unpublished prose writings as well. More specifically, the theme, the form and the content of the texts, the literary influences and the evolution of his writing are investigated, as well as the distinct "intersections" of prose and poetry. C. Montis’ narrative choices are recorded and categorized based on Gérard Genette's theoretical model. At the same time, from the study of the work in question, the ideological and political positions of the author, his attitudes and opinions on events or persons that played a decisive role either for him or for his homeland, Cyprus, are traced and displayed. Special mention is made of the author's theoretical conceptions, as they emerge through self-referential comments on writing, the art of storytelling, and literature altogether.