Ο ρόλος του/της εκπαιδευτικού ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης στο σύγχρονο συμπεριληπτικό σχολείο

Abstract

Ο/η εκπαιδευτικός ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης (ΕΑΕ) καλείται να ανταπεξέλθει στις ανάγκες ενός πολυδιάστατου ρόλου στο σύγχρονο συμπεριληπτικό. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να διερευνηθεί ο ρόλος τον οποίο διαδραματίζει ο/η εκπαιδευτικός ΕΑΕ σε ένα σύγχρονο συμπεριληπτικό σχολείο, ενώ οι επιμέρους στόχοι της είναι να εξεταστούν οι γνώσεις και οι δεξιότητες του/της εκπαιδευτικού ΕΑΕ, η εκπαίδευσή του/της, οι διδακτικές πρακτικές που χρησιμοποιεί, η συμπεριφορά του/της προς τους/τις μαθητές/τριες με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ή και αναπηρία/ες (ε.ε.α./α.) καθώς και οι τρόποι με τους οποίους συνεργάζεται με τους γονείς των παιδιών με ε.ε.α./α., αλλά και με τους/τις συναδέλφους τους. Για τον σκοπό αυτό πραγματοποιήθηκε μια ποιοτική έρευνα, με τη μέθοδο της συστηματικής βιβλιογραφικής ανασκόπησης, κατά την οποία μελετήθηκαν τριάντα ξενόγλωσσα επιστημονικά άρθρα, δημοσιευμένα από το 2015 έως σήμερα. Τα αποτελέσματα της έρευνας φανερώνουν ότι ένας/μία εκπαιδευτικός ΕΑΕ θα πρέπει να έχει γνώσεις περιεχομένου, παιδαγωγικής, εκπαίδευσης, των προγραμμάτων σπουδών, διαχείρισης της τάξης, των χαρακτηριστικών των μαθητών/τριών, των στόχων, των αξιών και των αποτελεσμάτων, του πλαισίου διδασκαλίας. Επιπλέον, είναι απαραίτητο να έχει δεξιότητες κριτικής σκέψης, συνεργασίας, έρευνας, προβληματισμού, επίλυσης προβλημάτων, αξιολόγησης, επικοινωνίας, συμβουλευτικής. Αναφορικά με την εκπαίδευση ενός/μίας εκπαιδευτικού ΕΑΕ, αυτή θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει τη γενική γνωστική ικανότητα των εκπαιδευτικών, την εμπειρία και τη γνώση περιεχομένου, την κατάρτιση στην παιδαγωγική και την πρακτική άσκηση. Ως προς τις πρακτικές στη διδασκαλία, ένας/μία εκπαιδευτικός ΕΑΕ είναι καλό να παρακινούν τους/τις μαθητές/τριες, να βελτιώνονται, ώστε να είναι οραματιστές/τριες και ολοκληρωμένοι/ες στον τομέα που διδάσκουν, να είναι πειθαρχημένοι/ες στην εργασία τους, να έχουν την ικανότητα να επινοούν καινοτομίες, τεχνικές διδασκαλίας και μια τάξη βασισμένη στις νέες τεχνολογίες, να έχουν τον ενθουσιασμό για να βοηθήσουν τους/τις μαθητές/τριες καθώς και την ικανότητα για αποτελεσματική επικοινωνία. Η συμπεριφορά ενός/μίας εκπαιδευτικού ΕΑΕ πρέπει να χαρακτηρίζεται από αφοσίωση, καλή θέληση, ανοιχτότητα και δημιουργικότητα, με τον/την ίδιο/α να δημιουργεί μια θετική ατμόσφαιρα, να έχει ενεργή δέσμευση στην εκπαιδευτική διαδικασία, κοινωνικές, επικοινωνιακές δεξιότητες και προσαρμοστικότητα στην κοινότητα της τάξης και να ενημερώνεται διαρκώς. Κατά τη συνεργασία μεταξύ των γονέων και των εκπαιδευτικών ΕΑΕ, η οποία βασίζεται στην εμπιστοσύνη, είναι αναγκαίο να προσδιορίζονται και να καλύπτονται οι ανάγκες των μαθητών/τριών, να λαμβάνονται υπηρεσίες και υποστήριξη, να παρακολουθούνται οι υπηρεσίες και η υποστήριξη, να συνδέεται το σπίτι, το σχολείο και η κοινότητα και να υποστηρίζεται η βελτίωση των συστημάτων. Τέλος, στη συνεργασία των εκπαιδευτικών ΕΑΕ με άλλους/ες εκπαιδευτικούς θα πρέπει να εντοπίζονται οι μαθησιακές ανάγκες των μαθητών/τριών και να σχεδιάζονται τρόποι αντιμετώπισης αυτών, να επιλέγονται εκπαιδευτικές μέθοδοι και να αξιολογείται το πρόγραμμα σπουδών, κατανοώντας αμοιβαία τον στόχο της συνεργασίας, των δομών και καθοδηγώντας τη σχετική χρήση των μέσων και τη δίκαιη κατανομή των ευθυνών.

The special education teacher is called upon to meet the needs of a multidimensional role in the contemporary behavioral. The purpose of this paper is to explore the role played by the special education teacher in a contemporary inclusive school, while the sub-objectives of this paper are to examine the special education teacher's knowledge and skills, his/her training, the teaching practices he/she uses, his/her behaviour towards pupils with special educational needs and/or disabilities and the ways in which he/she collaborates with parents of children with special educational needs and/or disabilities, as well as with their colleagues. For this purpose, a qualitative research was carried out, using the method of systematic literature review, in which thirty foreign language scientific articles published from 2015 to date were studied. The results of the research reveal that a special education teacher should have knowledge of content, pedagogy, education, curricula, classroom management, student characteristics, goals, values and outcomes, teaching framework. In addition, it is necessary to have skills in critical thinking, collaboration, research, reflection, problem solving, evaluation, communication, and counseling. With regard to the training of a special education teacher, this should include general teacher cognitive competence, experience and content knowledge, pedagogical training and practice. In terms of practices in teaching, a special education teacher is good at motivating students, improving themselves to be visionary and well-rounded in the area they teach, disciplined in their work, having the ability to devise innovations, teaching techniques and a classroom based on new technologies, having the enthusiasm to help students as well as the ability to communicate effectively. The behaviour of a special education teacher should be characterised by dedication, goodwill, openness and creativity, creating a positive atmosphere, active engagement in the educational process, social, communication skills and adaptability to the classroom community and keeping up to date. In the trust-based collaboration between parents and special education and special education teachers, it is necessary to identify and meet students' needs, receive services and supports, monitor services and supports, connect home, school and community, and support systems improvement. Finally, in the collaboration of special education teachers with other teachers, the learning needs of students should be identified and ways of addressing these needs should be planned, educational methods should be selected and the curriculum should be evaluated, mutually understanding the goal of the collaboration, structures and guiding the relative use of resources and the fair distribution of responsibilities.