Οι νταλίκες και τα γυναικάκια τους: θηλυκοί ανδρισμοί και πολιτικές της γυναικείας ομοερωτικής επιθυμίας

Abstract

Μέσα από ιστορίες για το χτες και το σήμερα, για την έμφυλη διαφορά μεταξύ αντρών και γυναικών, μεταξύ γυναικών, για την επιθυμία και τα όρια της ξεδιπλώνεται η σχέση του ανδρισμού με τα σύγχρονα ελληνικά εθνικά, ταξικά και πολιτισμικά ιδανικά. Πιο συγκεκριμένα, κεντρικό ενδιαφέρον αυτής της έρευνας, αποτελεί μια έκφραση αυτού του ανδρισμού, η «νταλίκα», η ανδροπρεπής λεσβία. Οι συνομιλήτριες, τα αγοροκόριτσα κατά την παιδική και εφηβική τους ηλικία, αφηγούνται, μέσα από τις ιστορίες ζωής τους, τη βιωμένη σχέση με το φύλο και τη σεξουαλικότητά τους. Μια οδυνηρή και ηδονική συνθήκη, που άλλοτε εντείνει τα όρια μεταξύ αρσενικού και θηλυκού, άλλοτε ορίζεται και περιορίζεται από αυτά. Άλλοτε διακριτικά άλλοτε με περισσότερη ένταση κρατάνε τις αποστάσεις τους από τη νταλίκα. Με στέλνουν στα μπαρ, εκεί όπου, κατάλοιπο του παρελθόντος, η νταλίκα, πίνει, μεθάει, μπλέκει σε καυγάδες, ακούει μη ποιοτική ελληνική μουσική. Η λαϊκή, ανδροπρεπής και για αυτό ξεπερασμένη και οπισθοδρομική ελληνίδα λεσβία, απέκτησε το όνομα αυτό, σύμφωνα με το πεδίο της έρευνας, στα μέσα της δεκαετίας του 1990. Μια δεκαετία μετά τη μεταπολίτευση κατά την οποία οι πολιτικές, οι συμπεριφορές και οι αξίες της ελληνικής κοινωνίας αποκτούν πιο έντονο ευρωπαϊκό προσανατολισμό και εμπνέονται από το Αμερικάνικο Όνειρο. Η λαϊκή, εργατικής τάξης εμφάνιση, συνδέεται με τη βαλκανική/ανατολίτικη κληρονομιά της χώρας, γίνονται συνώνυμο της φτώχειας και τροχοπέδη στην επικράτηση της κοινωνικής προόδου. Τη δεκαετία αυτή, στον mainstream τύπο, η φερόμενη ως αμφισεξουαλική αμερικάνα Cindy Crawford παίρνει τη σκυτάλη από την νευρασθενική καλλιτέχνιδα Virginia Woolf, του 1980, για να προτείνει μια νέα εικόνα γυναικείας ομοφυλοφιλίας. Η νταλίκα δεν αποτελεί μέρος αυτής εικόνας. Τί σημαίνει τελικά νταλίκα; Πώς σχετίζεται με την ταυτότητα της λεσβίας; Εντέλει, πώς οι τρόποι με τους οποίους τα υποκείμενα συγκροτούνται έμφυλα, διαμορφώνουν την ψυχοσύνθεση τους, βιώνουν το σώμα τους και απολαμβάνουν σχετίζονται με τις κοινωνικές και πολιτισμικές αλλαγές στην ελληνική κοινωνία;