Κλιματική αλλαγή και λιμένες: επιπτώσεις και νομικό πλαίσιο

Abstract

Περίπου το 80% του παγκόσμιου εμπορίου μεταφέρεται δια της θαλασσιά οδού, οι θαλάσσιοι λιμένες παρέχουν κρίσιμους δεσμούς στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού και είναι ουσιώδεις για την πρόσβαση όλων των χωρών στις παγκόσμιες αγορές. Οι θαλάσσιοι λιμένες εκτιμάται ότι θα επηρεαστούν άμεσα και έμμεσα από την κλιματική αλλαγή, με ευρύτερες επιπτώσεις στο διεθνές εμπόριο και την ανάπτυξη. Λόγω της παράκτιας θέσης τους, οι θαλάσσιοι λιμένες είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι σε ακραία καιρικά φαινόμενα που συνδέονται με την αύξηση της στάθμης της θάλασσας και τη δραστηριότητα των έντονων και ξαφνικών καταιγίδων. Λόγω του στρατηγικού τους ρόλο στο πλαίσιο του παγκοσμιοποιημένου εμπορικού συστήματος, η προσαρμογή των λιμένων σε διάφορα μέρη του κόσμου στις επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος έχει μεγάλη σημασία. Αυτό το δοκίμιο υπογραμμίζει την πρόκληση της κλιματικής αλλαγής για τους λιμένες και προτείνει μια μελλοντική πορεία με την υιοθέτηση ορισμένων αρχικών μέτρων. Αυτές περιλαμβάνουν τόσο τις "μαλακές" όσο και τις "σκληρές" προσαρμογές που θα πρέπει να αναληφθούν και να εφαρμοστούν από όλους τους λιμένες, με συνεργασία και υποστήριξη από ένα πλήθος φορέων τόσο του δημόσιου όσο και του ιδιωτικού τομέα αλλά και από την ίδια την κοινωνία γενικότερα. Οι λιμένες είναι υποδομές ζωτικής σημασίας που χρησιμεύουν ως καταλύτης για οικονομική ανάπτυξη και εξέλιξη. Την ίδια στιγμή είναι εκτεθειμένα στον κίνδυνο μεταβλητότητας και αλλαγής του κλίματος, ειδικότερα λόγω της θέσης που έχουν στην παράκτια ζώνη, χαμηλά υψομετρικά περιοχές. Με δεδομένη την συγκέντρωση πληθυσμών, περιουσιακών στοιχείων και των υπηρεσιών που συσχετίζονται με τα λιμάνια, το μέγεθος και η αξία των υποδομών τους καθώς και τον κυρίαρχο ρόλο που κατέχουν τα λιμάνια ως μέρος της αλυσίδας του δικτύου διακίνησης των εμπορευμάτων, μια αποτελεσματική απάντηση στις επιπτώσεις της Κλιματικής Αλλαγής στα λιμάνια και στα χερσαία σημεία πρόσβασης αυτών θα είναι στρατηγικής οικονομικής σημασίας. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα επηρεάζουν την υποδομή και τη διαχείριση των μεταφορών. Ακόμη και αν οι υποδομές έχουν σχεδιαστεί για να αντιμετωπίσουν διάφορες πιέσεις κατά τη διάρκεια της ζωής τους, η αύξηση της συχνότητας και της σοβαρότητας των ακραίων καιρικών φαινομένων επιτείνει τον ρυθμό επιδείνωσης τους. Επιπλέον, πρέπει να διαχειρίζονται τις υπηρεσίες μεταφορών προκειμένου να μειωθούν πιθανές διαταραχές και ατυχήματα που ενδέχεται να παρουσιάζονται συχνότερα λόγω έντονων καιρικών φαινομένων. Στον τομέα των μεταφορών, οι επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος θα διαφέρουν ανάλογα με τον τρόπο και την περιοχή.