Ο εικονογραφικός κύκλος του Τιμίου Σταυρού στη βυζαντινή ζωγραφική

Abstract

Η συγκεκριμένη μεταπτυχιακή διπλωματική εργασία περιλαμβάνει μία προσπάθεια επισκόπησης και συγκέντρωσης των έργων της βυζαντινής ζωγραφικής τέχνης στων οποίων τον διάκοσμο έχει αποτυπωθεί ο εικονογραφικός κύκλος του Τιμίου Σταυρού. Στην εργασία συμπεριλαμβάνονται πληροφορίες σχετικά με το πώς παρουσιάζεται ο Τίμιος Σταυρός στα κείμενα που συνέγραψαν πατέρες της Εκκλησίας ανά τους αιώνες, τα ιστορικά και μη πρόσωπα που πρωταγωνιστούν στις σκηνές του εικονογραφικού κύκλου του Τιμίου Σταυρού καθώς και πληροφορίες σχετικά με την Εύρεση και την Ύψωση του Τιμίου Σταυρού, όπως έχουν διασωθεί μέσα από την πατερική παράδοση και τη λατρεία του Τιμίου Σταυρού από την Εκκλησία, κατά τα βυζαντινά χρόνια. Στη συνέχεια, παρατίθενται σε έναν ενιαίο κατάλογο, με χρονολογική σειρά, τα έργα τέχνης που φέρουν στη διακόσμησή τους σκηνές από τον εικονογραφικό κύκλο του Τιμίου Σταυρού, την Εύρεση και την Ύψωσή του. Τα έργα αυτά είναι μικρογραφικές απεικονίσεις σε βυζαντινά εικονογραφημένα χειρόγραφα, απεικονίσεις σε βυζαντινές φορητές εικόνες αλλά και έργα βυζαντινής μνημειακής ζωγραφικής. Γίνεται, επίσης, μία προσπάθεια εξαγωγής συμπερασμάτων αναφορικά με τις παραστάσεις του Τιμίου Σταυρού σε κάθε περίπτωση ξεχωριστά αλλά και συγκριτικά. Η σύγκριση αφορά το είδος, την απόδοση, την τεχνοτροπία, τη χρονολογία και την προέλευση των έργων. Μία σύγκριση επιχειρείται και με αντίστοιχα θέματα της δυτικής εκκλησίας. Στο τέλος έχουν επισυναφθεί οι εικόνες των έργων για τις οποίες γίνεται λόγος στην εργασία και τις συνοδεύει αριθμημένος κατάλογος.