Έμφυλες ταυτότητες σε μαθητικά αφηγηματικά κείμενα στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση

Abstract

Αντικείμενο της παρούσας μελέτης αποτελούν οι έμφυλες ταυτότητες που προκύπτουν από μαθητικά αφηγηματικά κείμενα στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, τα οποία συνελέγησαν από σχολεία τόσο αγροτικού όσο και αστικού περιβάλλοντος. Τα ερωτήματα που επιχειρήθηκε να απαντηθούν είναι α) τι είδους έμφυλες ταυτότητες κατασκευάζουν οι μαθητές/ριες μέσω μιας φανταστικής/μελλοντικής αφήγησης και β) αν συνάδουν ή όχι με τις ταυτότητες που αποδίδει ο κυρίαρχος λόγος στα δύο φύλα. Παράλληλα, διατυπώνονται υποθέσεις και εξάγονται συμπεράσματα για την επιρροή που ασκούν οι κυρίαρχοι λόγοι κατά περιοχή στον τρόπο που οικοδομούν τις έμφυλες ταυτότητές τους οι μαθητές και οι μαθήτριες, καθώς και αν υπάρχει διάθεση συμμόρφωσης ή αντίστασης σε αυτούς. Για την ανάλυση του υλικού χρησιμοποιήθηκε η θεωρία του Labov (1972) για τη δομή της αφήγησης, καθώς και το μοντέλο αφηγηματικής ανάλυσης του Bamberg (1997, 2004), εφόσον τα κείμενα των μαθητών/τριών αποτελούν «μικρές ιστορίες». Αναφορικά με την κατασκευή ταυτοτήτων χρησιμοποιήθηκε η κατηγοριοποίηση του Αρχάκη (2020) σε ταυτότητες νομιμοποίησης του κυρίαρχου λόγου, αντίστασης προς αυτόν, καθώς και ταυτότητες με στοιχεία τόσο νομιμοποιητικά του κυρίαρχου λόγου όσο και αντίθετα προς αυτόν. Από την ανάλυση των μαθητικών κειμένων προέκυψε η τάση νομιμοποίησης του κυρίαρχου λόγου σχετικά με τις έμφυλες ταυτότητες ανεξαρτήτως περιβάλλοντος -αγροτικού/αστικού.