Βάναυσες γυναικοκτονίες στη Ciudad Juárez: μια περίπτωση ακραίας έμφυλης βίας στη Λατινική Αμερική

Abstract

Η βία κατά των γυναικών είναι το μεγαλύτερο συγκαλυμμένο έγκλημα στον κόσμο (Larrain & Rodriguez, 1993:202). Αποτελεί σημαντική παραβίαση των ανθρώπινων δικαιωμάτων και αντιβαίνει ολοκληρωτικά στις έννοιες της αξιοπρέπειας και του σεβασμού. Η γυναικοκτονία, δηλαδή η σκόπιμη δολοφονία μιας γυναίκας με βασικό κίνητρο το φύλο της, συνιστά τη χειρότερη μορφή βίας ανάμεσα στα φύλα και απαντάται σε παγκόσμιο φάσμα. Η συγκεκριμένη εργασία πραγματεύεται τη γυναικοκτονία σε ένα συγκεκριμένο χωρικό πλαίσιο, αυτό της Ciudad Juárez, μιας μικρής πόλης του Μεξικού, όπου από το 1993 και ύστερα εμφανίζεται το φαινόμενο να δολοφονούνται και μάλιστα με άγριο τρόπο γυναίκες και κορίτσια χαμηλής κοινωνικής τάξης (συνήθως χαμηλόμισθες εργάτριες). Σκοπός της εργασίας είναι να προσεγγίσει το φαινόμενο κυρίως από φεμινιστική πλευρά, να περιγράψει την πορεία του και να ερμηνεύσει τους λόγους που το συντηρούν παρά την παγκόσμια ανησυχία για την αύξηση της έμφυλης βίας και της συλλογικές προσπάθειες εξάλειψής της. Η έρευνα στηρίζεται στην υπάρχουσα επιστημονική βιβλιογραφία και τις εκθέσεις, όπως και τα επίσημα στοιχεία τοπικών και διεθνών οργανισμών και οργανώσεων. Μετά την αποσαφήνιση βασικών όρων, η εργασία αναλύει τη γυναικοκτονία ευρύτερα στη Λατινική Αμερική. Στη συνέχεια, εστιάζει στο Μεξικό παρουσιάζοντας τις οικονομικό-κοινωνικές συνθήκες της χώρας για να επικεντρωθεί στη Ciudad Juárez και την ανάλυση του φαινομένου λαμβάνοντας υπόψη το εργασιακό καθεστώς των maquiladoras και τη γενικότερη κρατικό-κοινωνική δομή και τα εσωτερικά ζητήματα της πόλης. Το μη λειτουργικό σύστημα δικαιοσύνης και το επιφανειακό ενδιαφέρον των κρατικών αρχών για την εξιχνίαση, την τιμωρία και τον περιορισμό σεξιστικών εγκλημάτων σε βάρος των γυναικών αποτελούν ενισχυτικούς παράγοντες για τη συνέχιση της βίας. Σε ένα χαλαρό πλαίσιο ατιμωρησίας η πόλη της Ciudad Juárez γίνεται μία ελκυστική πόλη για άντρες εγκληματίες καθώς η ατιμωρησία τροφοδοτεί τη διαιώνιση της εγκληματικής συμπεριφοράς. Ύστερα, παρουσιάζονται οι αντιδράσεις που προκαλεί το φαινόμενο στις φεμινιστικές οργανώσεις και τους εθνικούς και διεθνείς οργανισμούς. Η έρευνα καταλήγει σε συμπεράσματα και διαπιστώσεις σχετικά με τη συνέχιση του φαινομένου. Η λύση στο πρόβλημα της βίας κατά των γυναικών δε θα επέλθει μόνο με νομοθετικές ρυθμίσεις αλλά με την εξυγίανση ενός περίπλοκου συστήματος κοινωνικών παραγόντων.