Νέες τεχνολογίες ψηφιακής τεκμηρίωσης χειρόγραφων αρχείων: ψηφιοποίηση και τεκμηρίωση ελληνικού χειρόγραφου αρχείου του 19ου αιώνα με τη χρήση του Transkribus

Abstract

Στον τομέα της ιστορικής έρευνας νέες τεχνολογίες έρχονται να εμπλουτίσουν τις τεχνικές έρευνας σε χειρόγραφες πηγές. Στις μέρες μας η επεξεργασία της αναγνώρισης και μεταγραφής χειρόγραφων κειμένων απασχολεί ένα ποικίλο ερευνητικό πεδίο. Στην παρούσα εργασία παρουσιάζονται οι πρόσφατες εξελίξεις στην ψηφιακή τεκμηρίωση χειρόγραφων αρχείων. Μετά από ανασκόπηση των τεχνολογιών που εξυπηρετούν την διαδικασία αυτόματης μεταγραφής των χειρογράφων, επιλέχθηκε και χρησιμοποιήθηκε ως μελέτη περίπτωσης η πλατφόρμα Transkribus για την αξιοποίηση και εφαρμογή της τεχνολογίας HTR σε ελληνικά χειρόγραφα αρχεία. Στη συνέχεια, για τη διάθεση των πληροφοριών στο κοινό, παρουσιάστηκε το λογισμικό δημιουργίας ψηφιακών βιβλιοθηκών Greenstone. Από τη διαδικασία εξαγωγής και αποδόμησης της πληροφορίας ενός χειρόγραφου αρχείου του 19ου αιώνα, του συμβολαιογράφου Λαρίσης Α. Φίλιου και τη διάθεσή του στους ερευνητές, προέκυψε ότι η ολοένα και μεγαλύτερη χρήση αυτών των τεχνολογιών ανατρέπει βασικές παραδοχές και διαμορφώνει ταυτόχρονα νέες προϋποθέσεις κόστους και χρόνου, εξασφαλίζοντας τη δυνατότητα αυξημένης αλληλεπίδρασης μεταξύ των φορέων της γνώσης.

In the field of historical research new technologies are coming to enrich the research techniques in manuscript sources. Nowadays, the processing of the identification and transcription of handwritten texts occupies a diverse research field. In this paper, the recent developments in the digital documentation of manuscripts are presented. After a review of the technologies that serve the process of automatic transcription of handwritten texts, the Transkribus platform was selected and used as a study case for the utilization and implementation of HTR technology to Greek manuscripts. Then, to make the information available to the public, Greenstone digital library creation software was introduced. From the process of extracting and deconstructing the information of a 19th century manuscript file, of Larisa's notary A. Filios and making it available to researchers, it emerged that the increasing use of such technologies overturns basic assumptions and at the same time configures new cost and time conditions, ensuring the possibility of increased interaction among knowledge sectors.