Φύλο, μετανάστευση και δυνατότητες στην Ευρώπη: μιλώντας με γυναίκες προσφύγισσες από την Αφρική στην Ελλάδα

Abstract

Η παρούσα εργασία εξετάζει την έμφυλη δυναμική της αφρικανικής μετανάστευσης και θέτει στο επίκεντρο τις υποκειμενικότητες των Αφρικανών προσφυγισσών επιζωσών έμφυλης βίας. Διερευνώνται οι συνθήκες διαβίωσης των γυναικών σε όλα τα στάδια της προσφυγικής τους διαδρομής και οι δυνατότητες στις οποίες οι γυναίκες έχουν πρόσβαση βάσει του φύλου τους, ήδη από τη χώρα εκκίνησης, μέχρι την άφιξη και τα πρώτα βήματα ένταξης σε ευρωπαϊκό έδαφος. Παράλληλα, έγινε μία προσπάθεια επανεξέτασης των παραδοσιακών αφηγήσεων για τις γυναίκες προσφύγισσες ως θύματα, και αντίθετα, παρουσιάζονται οι εμπειρίες τους ως επιζώσες έμφυλης βίας. Για την εξέταση των περισσότερων δυνατών προοπτικών της κατάστασής τους σε κάθε στάδιο, χρησιμοποιείται η θεωρία των δυνατοτήτων ως αναλυτικό εργαλείο, όπως αυτή αναπτύχθηκε από τον οικονομολόγο Αmartya Sen και την πολιτική φιλόσοφο και φεμινίστρια Martha Nussbaum

This paper examines the gendered dynamics of African migration and focuses on the subjectivities of African refugee survivors of gender-based violence. It explores the living conditions of women at all stages of their refugee journey and the opportunities to which women have access on the basis of their gender, already from the country of origin, through to arrival and the first steps of integration in Europe. At the same time, an attempt has been made to revisit traditional narratives of refugee women as victims, and instead present their experiences as survivors of gender-based violence. To examine the most possible perspectives on their situation at each stage, the theory of human capabilities is used as an analytical tool, as developed by the economist Amartya Sen and the political philosopher and feminist Martha Nussbaum