Εικονογραφημένες διασκευές κλασικών παιδικών βιβλίων από τον Αντώνη Παπαθεοδούλου και την Ίριδα Σαμαρτζή: επιλογή από τη σειρά «Μικρά Μεγάλα Κλασικά»

Abstract

Η παρούσα εργασία αφορά την κατηγορία των διασκευών που απευθύνονται στο παιδικό κοινό και επαναφηγούνται κλασικά έργα της παιδικής λογοτεχνίας. Η ενασχόληση με το θέμα ξεκίνησε από τον προβληματισμό σχετικά με τη σχέση που μπορεί να αποκτήσει ένα παιδί με κλασικά έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, με ποιον τρόπο και σε ποια ηλικία. Ακόλουθα ερωτήματα, που προέκυψαν, αφορούν το τι σημαίνει σήμερα ο όρος διασκευή, αν τα διασκευασμένα κείμενα αποτελούν πρωτότυπη δημιουργία, πώς πρέπει να τα αντιμετωπίζουμε και να τα αξιολογούμε. Τα έργα που μελετώνται γράφτηκαν τον 19ο αιώνα και ανήκουν στην κατηγορία της "κλασικής λογοτεχνίας. Είναι γεγονός ότι ο αιώνας αυτός ήταν καθοριστικός για την εικόνα των σύγχρονων κοινωνιών και κρατών, ενώ τα έργα που γράφτηκαν εκείνη την περίοδο στιγμάτισαν την παγκόσμια μυθιστοριογραφία. Στην αναλυτική προβληματική, εξετάζονται αφηγηματικά τα αρχικά κείμενα. Στη συνέχεια μελετώνται οι διασκευαστικές τεχνικές που έχουν εφαρμοστεί στις αντίστοιχες διασκευές. Ιδιαίτερο βάρος δίνεται στο ιδεολογικό υπόβαθρο των αρχικών κειμένων και στη μελέτη της εικονογράφησης των διασκευών. Οι εικόνες δεν αναλύονται μόνο ως δεύτερη τροπικότητα εκτός της κειμενικής, αλλά και ως μεμονωμένη διασκευαστική τεχνική που επηρεάζει σαφώς το αρχικό κείμενο. Τέλος, διερευνώνται στοιχεία ιδεολογίας των κειμένων όπως και η σύνδεσή τους με το ιστορικοκοινωνικό περιβάλλον. Στη συνέχεια, παρατίθενται τα συμπεράσματα, ενώ στο παράρτημα παρατίθενται οι απαντήσεις που έδωσαν ο συγγραφέας Αντώνης Παπαθεοδούλου και η εικονογράφος Ίρις Σαμαρτζή σε ερωτήσεις που τους εστάλησαν στα πλαίσιο της εργασίας.