Η εικόνα της ειδικής εκπαίδευσης μέσα από τα διαδικτυακά μιμίδια στον επιφανειακό ιστό

Abstract

Τα διαδικτυακά μιμίδια αποτελούν μια σύγχρονη μορφή λαϊκού πολιτισμού, που δύναται να διαχέει, να αναπαράγει και να ενισχύει στερεοτυπικές αντιλήψεις γύρω από μια ποικιλία θεμάτων, επηρεάζοντας έτσι τον τρόπο σκέψης των διαδικτυακών χρηστών. Σκοπός της παρούσας ερευνητικής εργασίας είναι η μελέτη της θεματολογίας των διαδικτυακών μιμιδίων, που διαχέονται στον επιφανειακό ιστό και σχετίζονται με την Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση (ΕΑΕ), αλλά και η μελέτη των στερεοτυπικών αντιλήψεων που εκείνα μεταφέρουν. Το δείγμα της έρευνας αποτέλεσαν 301 διαδικτυακά μιμίδια με τη μορφή image macros που αναζητήθηκαν και συλλέχθηκαν από τις 18 έως στις 22 Δεκεμβρίου του 2022 μέσω της μηχανής αναζήτησης google images με τη βοήθεια των λέξεων κλειδιών «special education memes» και «special ed memes». Για την ανάλυση των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε η ανάλυση περιεχομένου και η στατιστική ανάλυση. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι τα συλλεχθέντα μιμίδια αφορούσαν σε 7 θεματικές κατηγορίες: α) μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ή/και αναπηρίες (εεα/α), β) Εξατομικευμένο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα, γ) επαγγέλματα σχετικά με την ΕΑΕ, δ) συμπερίληψη, ε) γονείς μαθητών με εεα/α, στ) πολιτική και ΕΑΕ και η) νομοθεσία EAE. Επίσης, διαπιστώθηκε ότι μερίδιο των διαδικτυακών χρηστών θεωρεί τους μαθητές με εεα/α κατώτερους από τους μαθητές τυπικής ανάπτυξης και ότι αντιλαμβάνεται με στερεοτυπικό τρόπο τη συγκεκριμένη κατηγορία μαθητών και την ΕΑΕ γενικότερα. Έτσι λοιπόν σε αρκετά μιμίδια οι μαθητές με εεα/α απεικονίστηκαν να έχουν περίεργη εξωτερική εμφάνιση, χαμηλό νοητικό επίπεδο, επικίνδυνη συμπεριφορά και διαφοροποιημένη πολιτισμική ταυτότητα αλλά και να εκπαιδεύονται σε διαφορετικό χώρο από τους συμμαθητές τους τυπικής ανάπτυξης. Όλες αυτές οι στερεοτυπικές αντιλήψεις θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως εμπόδια για την επιτυχή συμπερίληψη των μαθητών με εεα/α στο γενικό σχολείο της γειτονιάς τους.