Η επαγγελματική αποκατάσταση των εκπαιδευομένων στα ΙΕΚ: η περίπτωση του Ν. Αιγαίου

Abstract

Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι η διερεύνηση της επαγγελματικής αποκατάστασης των καταρτιζόμενων στα δημόσια Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΔΙΕΚ) μελετώντας την περίπτωση των καταρτιζόμενων στην περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου καθώς αφορά την προετοιμασία κυρίως των νέων για την είσοδό τους στην αγορά εργασίας και την επιτυχή ενσωμάτωσή τους στον επαγγελματικό χώρο. Με τη βοήθεια της βιβλιογραφικής ανασκόπησης καταγράφονται: • Η σχέση μεταξύ της επαγγελματικής κατάρτισης που λαμβάνουν οι φοιτητές στα δημόσια ΙΕΚ και της απασχόλησής τους αναλύοντας πώς η κατάρτιση επηρεάζει τις επιλογές εργασίας και την επαγγελματική εξέλιξη των αποφοίτων. • Η ποιότητα της εκπαίδευσης που παρέχεται από τα δημόσια ΙΕΚ και η συνάφειά της με την επιτυχία στην αγορά εργασίας εξετάζοντας τα επίπεδα πρόσβασης σε πρακτική εμπειρία και δεξιότητες που αποκτούν οι σπουδαστές. • Η υποστήριξη που λαμβάνουν οι σπουδαστές κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσής τους και η επαγγελματική καθοδήγηση οι οποίες παίζουν σημαντικό ρόλο στην επαγγελματική τους εξέλιξη και επιπλέον, προγράμματα επαγγελματικής αποκατάστασης που μπορούν να βοηθήσουν τους αποφοίτους να βρουν κατάλληλες θέσεις εργασίας. Η μεθοδολογία της έρευνας αφορά μελέτη περίπτωσης, η οποία περιλαμβάνει δυο μέρη: • κατά ένα μέρος μια ποσοτική έρευνα με χρήση ειδικά σχεδιασμένου ερωτηματολογίου, πριν και μετά την φοίτηση τους, και • κατά ένα μέρος ποιοτική έρευνα με χρήση δελτίου συνέντευξης που απευθύνθηκε σε ένα δείγμα με 11 διευθυντές ΔΙΕΚ και στελέχη φορέων της αγοράς εργασίας του Νοτίου Αιγαίου και σε ένα δευτερεύον δείγμα 14 καταρτιζόμενων από την αντίστοιχη περιοχή. Το ερωτηματολόγιο της ποσοτικής έρευνας απευθύνθηκε στην πρώτη φάση, πριν την είσοδο τους στην αγορά εργασίας, σε 246 καταρτιζόμενους των αντίστοιχων ΔΙΕΚ και στη δεύτερη φάση σε 171 απόφοιτους, ένα χρόνο μετά την είσοδο τους στην αγορά εργασίας. Κατά την επεξεργασία των δεδομένων ως προς τα δεδομένα της ποσοτικής έρευνας παρουσιάστηκαν οι απόψεις των καταρτιζόμενων στα ΔΙΕΚ του Νοτίου Αιγαίου τόσο για τους λόγους, όσο και για τους παράγοντες επιρροής για την συγκεκριμένη επιλογή και την αναγκαιότητα της. Επίσης, αναλύθηκαν τα αποτελέσματα αναφορικά με τις προσδοκίες από την λειτουργία των ΔΙΕΚ, σύμφωνα με τις προδιαγραφές οι οποίες τίθενται από τη βιβλιογραφία και τη νομοθεσία που υποστηρίζει τον θεσμό των ΔΙΕΚ και αποτελέσματα σχετικά με την εμπειρία των καταρτιζόμενων από την φοίτηση τους στα ΔΙΕΚ επιμόρφωσης στα οποία συμμετέχουν. Η ανάλυση των αποτελεσμάτων της ποιοτικής έρευνας παρουσιάζει τα αποτελέσματα αναφορικά με τις απόψεις, προσδοκίες και εμπειρίες των καταρτιζόμενων από την φοίτηση τους στα ΔΙΕΚ σε συνέχεια των αντίστοιχων ερωτήσεων του ερωτηματολογίου της ποσοτικής έρευνας. Περιλαμβάνεται και η παρουσίαση των απόψεων των διευθυντών ΔΙΕΚ και των στελεχών από φορείς της αγοράς εργασίας στην περιοχή του Νοτίου Αιγαίου για τον θεσμό των ΔΙΕΚ και την λειτουργία της αγοράς εργασίας σε σχέση με την δυνατότητα επαγγελματικής αποκατάστασης των αποφοίτων. Είναι όμως επιβεβλημένη και η επικαιροποίηση των αποτελεσμάτων της παρούσας με νέες ερευνητικές προσπάθειες, μιας και τα δεδομένα στην αρχική επαγγελματική κατάρτιση αλλά και την αγορά εργασίας αλλάζουν με γρήγορους ρυθμούς, ώστε οι απόφοιτοι να παραμείνουν ανταγωνιστικοί προσαρμόζοντας συνεχώς τις δεξιότητες και την εκπαίδευσή τους στις τρέχουσες ανάγκες της αγοράς.

The purpose of this research is to investigate the vocational integration of trainees in public Vocational Training Institutes (VTIs) by studying the case of trainees in the South Aegean region. This study primarily focuses on preparing young individuals for their entry into the labour market and their successful integration into the professional world. Through a literature review, the research records: • The relationship between vocational training received by students at public VTIs and their employment, analysing how training influences job choices and the professional development of graduates. • The quality of education provided by public VTIs and its relevance to success in the labour market, examining the levels of access to practical experience and skills acquired by students. • The support and professional guidance received by students during their training, which play a significant role in their professional development, and additionally, vocational integration programs that can help graduates find suitable job positions. The research methodology involves a case study comprising two parts: • A quantitative study using a specially designed questionnaire, administered before and after the trainees' education, and • A qualitative study using interview forms directed at a sample of 11 directors of VTIs and labour market authorities in the South Aegean, along with a secondary sample of 14 trainees from the same area. The questionnaire for the quantitative study was initially distributed to 246 trainees of corresponding VTIs before entering the job market and later to 171 graduates, a year after their market entry. The data processing presented the views of the trainees in the South Aegean VTIs regarding the reasons and influencing factors for their specific choice and necessity. The results related to the expectations from the operation of VTIs, according to literature and legislation supporting the VTIs institution, and findings regarding the trainees' experience during their education were also analysed. The analysis of the qualitative research results presents the views, expectations, and experiences of the trainees from their education at VTIs, following the corresponding questions of the quantitative study's questionnaire. It also includes the presentation of the opinions of VTI directors and labour market authorities in the South Aegean region regarding the VTIs institution and the functioning of the labour market in relation to the possibility of vocational integration of graduates. However, it is imperative to update the results of this study with new research efforts, as the data in initial vocational training and the labour market are changing rapidly. This is essential to ensure that graduates remain competitive by continuously adapting their skills and education to the current needs of the market.