Σύγκριση πρακτικών διαχείρισης σχολικής τάξης εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης γενικής και ειδικής αγωγής: ο ρόλος ατομικών (αυτο-αποτελεσματικότητα και επαγγελματική ικανοποίηση) και κοινωνικών (συλλογική επάρκεια και σχολικό κλίμα) παραγόντων

Abstract

Στόχος της παρούσας έρευνας ήταν η διερεύνηση της σχέσης μεταξύ των πρακτικών διαχείρισης σχολικής τάξης που εφαρμόζουν οι εκπαιδευτικοί πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης γενικής και ειδικής αγωγής και της αντιλαμβανόμενης αποτελεσματικότητας, της επαγγελματικής ικανοποίησης, της συλλογικής εκπαιδευτικής επάρκειας και του σχολικού κλίματος. Συνολικά συμμετείχαν 208 εκπαιδευτικοί πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης γενικής και ειδικής αγωγής. Από τους συμμετέχοντες/ουσες ζητήθηκε να συμπληρώσουν ερωτηματολόγια αυτο-αναφοράς τα οποία διερευνούσαν τις πρακτικές διαχείρισης σχολικής τάξης, την αντιλαμβανόμενη αποτελεσματικότητα, την επαγγελματική ικανοποίηση, τη συλλογική εκπαιδευτική επάρκεια και το σχολικό κλίμα. Οι προκαταρτικές αναλύσεις δεν ανέδειξαν διαφορές ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς γενικής και ειδικής αγωγής στις υπό εξέταση μεταβλητές. Επίσης, εφαρμόστηκε πολλαπλή γραμμική παλινδρόμηση η οποία έδειξε ότι ο γραμμικός συνδυασμός των τεσσάρων προβλεπτικών μεταβλητών ερμηνεύει σημαντικό ποσοστό της διακύμανσης των πρακτικών διαχείρισης σχολικής τάξης που εφαρμόζουν οι εκπαιδευτικοί. Πιο συγκεκριμένα, βρέθηκε ότι από τις τέσσερις προβλεπτικές μεταβλητές μόνο η μεταβλητή της αντιλαμβανόμενης αποτελεσματικότητας των εκπαιδευτικών προβλέπει κατά τρόπο σημαντικό και θετικό την εξαρτημένη μεταβλητή των πρακτικών διαχείρισης σχολικής τάξης. Επιπλέον, μέσω της εφαρμογής της μονοπαραγοντικής πολυμεταβλητής ανάλυσης διακύμανσης (One Way MANOVA) εντοπίστηκε η κύρια επίδραση της αντιλαμβανόμενης αποτελεσματικότητας των εκπαιδευτικών στις πρακτικές διαχείρισης που εφαρμόζουν στα πλαίσια της σχολικής τάξης. Ειδικότερα, οι εκπαιδευτικοί με υψηλές πεποιθήσεις αποτελεσματικότητας βρέθηκε ότι υιοθετούν περισσότερο θετικές πρακτικές για τη διαχείριση των προβλημάτων συμπεριφοράς που προκύπτουν στα πλαίσια της σχολικής τάξης. Τα αποτελέσματα της έρευνας εξετάζονται σύμφωνα με τα ερευνητικά δεδομένα της σύγχρονης βιβλιογραφίας που αφορά τις πρακτικές διαχείρισης σχολικής τάξης. Επιπλέον, γίνεται αναφορά στους περιορισμούς της έρευνας και παρουσιάζονται προτάσεις εφαρμογής και μελλοντικής έρευνας.