Εταιρική κοινωνική ευθύνη & η εφαρμογή στην ελληνική ακτοπλοΐα: μελέτες περίπτωσης

Abstract

Στην παρούσα πτυχιακή εργασία, εξετάζοντας την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη – Ε.Κ.Ε. από τις ρίζες της, αρχικά θα γίνει μία σύντομη αναφορά σε έννοιες που έχουν άμεση σύνδεση με την Ε.Κ.Ε.. Μία από αυτές είναι η ορθή Εταιρική Διακυβέρνηση των εταιρειών, που απαιτείται κατά κάποιον τρόπο να έχουν, ώστε να είναι σε θέση να εφαρμόσουν πρακτικές Ε.Κ.Ε, ενώ παράλληλα να αντιλαμβάνονται την έννοια της Επιχειρηματικής Ηθικής καθώς και να την εντάσσουν στις πολιτικές τους, αφού ουσιαστικά είναι η εξισορρόπηση του κέρδους με την ποιότητα, την διαφάνεια, τον σεβασμό κα. Η Κοινωνική Ευθύνη – Κ.Ε. και πόσο μάλλον η Ε.Κ.Ε., έχουν ως βάση τις δέκα (10) Αρχές του Οικουμενικού Συμφώνου του Ο.Η.Ε, που δημιουργήθηκε το 2000 και περιλαμβάνει 4 βασικούς πυλώνες: Ανθρώπινα Δικαιώματα, Συνθήκες Εργασίας, Περιβάλλον, Καταπολέμηση της Διαφθοράς, τους οποίους οι επιχειρήσεις οφείλουν να υποστηρίζουν και να προασπίζονται. Αφού έπειτα, γίνεται μία ιστορική αναδρομή για το πώς ξεκίνησε και από πού προήλθε η Ε.Κ.Ε. και αναφέρονται διάφορες απόψεις που κυριάρχησαν από οικονομολόγους της εποχής. Επίσης αναλύονται οι δράσεις ως προς την Ε.Κ.Ε. και τα πλεονεκτήματα – οφέλη που προκύπτουν από κάθε πεδίο εφαρμογής. Βέβαια είναι αναγκαίο να γίνει και μία αναφορά στο τι είναι και τι δεν είναι πραγματικά Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη και το πώς αυτή μπορεί να εφαρμοστεί από τις επιχειρήσεις. Στην επόμενη ενότητα, δεν παραλείπετε η αναφορά στο τι σημαίνει η Ε.Κ.Ε. για την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ελλάδα, όπου παρατίθεται και μία SWOT Analysis για να εξετασθούν τα Δυνατά & Αδύναμα Σημεία, οι Ευκαιρίες & οι Απειλές, ώστε να προκύψουν και πιο συγκεκριμένα συμπεράσματα. Το κύριο θέμα ωστόσο της εργασίας είναι παράλληλα, η εφαρμογή της Ε.Κ.Ε. στην Ελληνική Ακτοπλοΐα – Ε.Α.. Για αρχή, μελετάται ο τρόπος με τον οποίο μπορεί η Ε.Κ.Ε. να γίνει μέρος των Ναυτιλιακών Επιχειρήσεων γενικά και πιο συγκεκριμένα, ποια είναι τα πεδία όπου μπορούν να εφαρμοστούν οι πρακτικές αυτής. Άξιο αναφοράς επίσης, αποτελούν οι Οργανισμοί και τα Κοινωφελή Ιδρύματα που δημιουργήθηκαν από ανθρώπους της Ελληνικής Ναυτιλίας (ποντοπόρου, όχι απαραίτητα ακτοπλοϊας) και ασχολούνται με την στήριξη και προστασία: ευπαθών κοινωνικών ομάδων/ ατομικών περιπτώσεων, αθλητικών ενώσεων, την φροντίδα του περιβάλλοντος, υποτροφίες, τοπικά δρώμενα, διατήρηση και προαγωγή του πολιτισμού κα., δηλαδή όλα όσα μπορούν να περιλαμβάνουν οι πρακτικές όσων εφαρμόζουν την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη. Για την μελέτη της Ελληνικής Ακτοπλοϊας εξετάζεται αρχικά το προφίλ αυτής και η ανάλυση περιλαμβάνει δύο (2) κομβικές περιόδους των τριών ετών έκαστη, όχι μόνο για την Ελληνική Ακτοπλοΐα, αλλά και για τις Κυβερνήσεις, τις Επιχειρήσεις και τους Πολίτες/ Καταναλωτές, όχι σε εθνικό αλλά σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι περίοδοι αυτές είναι η 1η – 2008 έως 2011 (παγκόσμια οικονομική ύφεση) και η 2η – 2019 έως το 2021 (πανδημία του ιού Covid – 19). Έπειτα παρατίθενται στοιχεία του μεταφορικού έργου της Ε.Α. και πραγματοποιείται μία ομαδοποίηση σε Μικρές, Μεσαίες, και Μεγάλες Εταιρείες, με σκοπό την πιο ξεκάθαρη μελέτη τους, ως προς την δραστηριότητα, το μέγεθος την μετοχική σύνθεση κα.. Στην 5η κατά σειρά ενότητα της εργασίας, για κάθε μία από τις μεγάλες εταιρείες (Attica Group, ANEK Lines, Minoan Lines) που δραστηριοποιούνται πλέον στην αγορά της Ελληνικής Ακτοπλοϊας αλλά και σε κάποιους διεθνείς πλους, με την βοήθεια των Ετήσιων Εκθέσεων Υπευθυνότητας/ Βιώσιμης Ανάπτυξης που δημοσιεύουν κάθε χρόνο οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις, εξετάσθηκαν οι απόψεις και οι δράσεις Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης που επιλέγουν να εφαρμόζουν και δημοσιοποιούν οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις. Η μελέτη των εταιρειών αυτόν αφορά τις δύο κομβικές περιόδους που αναφέρθηκαν και το εάν η δραστηριότητά τους μεταβλήθηκε στις δύσκολές συνθήκες αυτών. Στην τελευταία και ίσως την βασικότερη ενότητα (6η) αυτής της εργασίας πραγματοποιείται ο απολογισμός των δράσεων που εφάρμοσαν οι επιχειρήσεις της Ε.Α., δηλαδή εάν ήταν όντως Ε.Κ.Ε, ή απλώς κάποια υποχρέωση, ή διαφήμιση ή κάτι αυτονόητο που παρουσιάστηκε ως Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη. Έχοντας λοιπόν κατανοήσει την έννοια της Ε.Κ.Ε. από προηγούμενες ενότητες, σε μία κλίμακα από το 1 έως το 5 (άριστα), για κάθε δράση της εκάστοτε εταιρείας ως προς κάθε πεδίο εφαρμογής της Ε.Κ.Ε και για κάθε μία από τις περιόδους εξέτασης, σε έναν πίνακα θα καταχωρηθεί μία βαθμολογία όπου και θα υπάρχει η αιτιολόγηση για αυτήν την επιλογή και επομένως τα συμπεράσματα αυτού του απολογισμού των δράσεων. Τέλος, κλείνοντας την εργασία, θα γίνει μία σύντομη συσχέτιση των τριών μεγαλύτερων ελληνικών ακτοπλοϊκών εταιρειών με τις τέσσερις μεγαλύτερες εταιρείες κρουαζιέρας παγκοσμίως, την Carnival Cruise Lines, την Royal Caribbean Group, την Norwegian Cruise Line και την Mediterranean Shipping Company, με σκοπό την σύγκριση των κοινών μοτίβων που ενδεχομένως υπάρχουν των δράσεων που εφαρμόζει η εκάστοτε εταιρεία για την ικανοποίηση των παγκόσμιων στόχων, των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης – Ατζέντα 2030 και άρα της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης.