Mysticism in egyptian religion during the New Kingdom and the graeco-roman period

Abstract

Σε αυτή τη Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία, ασχοληθήκαμε με το θέμα των αρχαίων μυστηρίων και πιο συγκεκριμένα των αιγυπτιακών, μεταξύ της Εποχής του Νέου Βασιλείου μέχρι την Ελληνορωμαϊκή περίοδο. Αφού διατρέξαμε κάποια απαραίτητα για την κατανόηση του αντικειμένου γεωγραφικά και κυρίως ιστορικά στοιχεία, στη συνέχεια αναλύσαμε πτυχές της συναρπαστικής όσο και περίπλοκης αρχαίας αιγυπτιακής θρησκείας. Εξερευνήσαμε τις αρχαίες μαγικές και μυστηριακές πρακτικές και συγκρίναμε μεταξύ τους ορισμένες εκφάνσεις τους. Αναλύσαμε τους μηχανισμούς των μυστηριακών τελετών τόσο σε επίπεδο σχηματισμού και οργάνωσης, όσο και σε επίπεδο θρησκειολογίας και ψυχολογίας. Μελετήσαμε τον τρόπο και τους όρους με τους οποίους οι Έλληνες και οι Ρωμαίοι εξέλλαβαν τα αιγυπτιακά μυστήρια και τις ιερατικές πρακτικές καθώς τα ερμήνευσαν και στη συνέχεια τα διέδωσαν με βάση τις δικές τους προσλαμβάνουσες. Αναλύσαμε την θεολογική πλευρά των μυστηρίων από την πλευρά των Αιγυπτίων αντλώντας υλικό τόσο από την νεκρική ιδεολογία όσο και από τις λατρευτικές πρακτικές και ιερουργίες. Ανακαλύψαμε και αναλύσαμε σε βάθος την διαφοροποίηση μεταξύ των φυσικών θρησκειών και του μονοθεϊσμού η οποία και αποτέλεσε το έναυσμα για να δούμε την επαναστατική θεολογία του Ακενατόν υπό όρους μυστηκισμού και θείας αποκάλυψης. Εξετάσαμε ακόμη το πεδίο της ιστορικής μνήμης και των αλλαγών που επέρχονται σε αυτήν με βάση το ιστορικό και κοινωνικό γίγνεσθαι, αλλα και πως επηρεάζει τις μετέπειτα προσλαμβανουσες ενός λαού τόσο σε ό,τι έχει να κανει με την ταυτότητά του αλλά και με τις σχέσεις με τους γειτονικούς λαούς. Στη συνέχεια στραφήκαμε προς την αρχαία ελληνική παράδοση και τα δικά της μυστήρια. Αρχικά εξετάσαμε διεξοδικά την έννοια της μαγείας στην ελληνική μυθολογία και όχι μόνο, καθώς και τις ποικίλες εφαρμογές της στην καθημερινή ζωή. Συνδέσαμε την έννοια του μάγου με τον μυστικισμό και την πρόσβαση σε απαγορευμένη γνώση. Κάναμε εκτενείς αναφορές στους Ελληνικούς Μαγικούς Παπύρους και ορμώμενοι από αυτούς σχηματίσαμε απόψεις σχετικά με την έκταση της χρήσης της μαγείας στην αιγυπτιακή κοινωνία, όπως αυτή διαμορφώθηκε κατά τους Ελληνορωμαϊκούς χρόνους, καθώς με αυτό τον τρόπο γίνεται ξεκάθαρη η πληθώρα των επιρροών από πολλές και διαφορετικές κοινότητες ανθρώπων με 7 διαφορετικά πολιτισμικά και κοινωνικά υπόβαθρα που όμως όλες μαζί συνθέτουν το γεμάτο μυστήριο ψηφιδωτό της Ελληνορωμαϊκής Αιγύπτου. Κατόπιν μεταφερόμαστε στον παράξενο κόσμο του Ερμητισμού, του οποίου τις αιγυπτιακές καταβολές εξετάζουμε και συγκρίνουμε με τις ελληνικές επιρροές, ενώ παράλληλα στεκόμαστε στα πιο βασικά του σημεία. Σε αυτό το σημείο συνθετουμε την εικόνα του ερμητικού μυστηκισμού και λαμβάνουμε υπόψιν τις πρακτικές μύησης οι οποίες όμως διαφέρουν από το παραδοσιακό αιγυπτιακό κατεστημένο. Τέλος εξαγάγουμε συμπεράσματα κάνοντας μία αναδρομή στις έννοιες που προσέλαβε η εννοια του μυστηκισμού και της μυστηριακής λατρείας ανα τους αιώνες ανάλογα τις πολιτικές επιδιώξεις και τα ιστορικοπολιτισμικά γεγονότα.