Πράσινη κουλτούρα και μοντεσσοριανό σύστημα εκπαίδευσης για νήπια: ζητήματα σχεδιασμού και ανάπτυξης περιβαλλόντων για την προσχολική αγωγή

Abstract

Η Πράσινη Κουλτούρα έχει βαθιές ιστορικές ρίζες που ανάγονται αιώνες πίσω, όμως έχει αποκτήσει ιδιαίτερη σημασία και δυναμική τις τελευταίες δεκαετίες. Η αυτο-καθοδήγηση και η αυτοεκπαίδευση των παιδιών είναι τα μέσα που μπορούν να αναδείξουν την Πράσινη Κουλτούρα, στοιχεία που χαρακτηρίζουν το μοντεσσοριανό σύστημα στην προσχολική αγωγή. Σκοπός της παρούσας πτυχιακή εργασίας είναι να μελετηθεί κατά πόσο η Πράσινη Κουλτούρα και το μοντεσσοριανό σύστημα εκπαίδευσης για νήπια μπορούν να συμβαδίσουν και να συλλειτουργήσουν ώστε να αναδείξουν ζητήματα σχεδιασμού και ανάπτυξης περιβαλλόντων για την Προσχολική Αγωγή που ενισχύουν την αυτο-καθοδήγηση, τον σεβασμό και την ενσυναίσθηση, προάγοντας μια πιο βιώσιμη και συνειδητή σχέση με τον κόσμο και το περιβάλλον με απώτερο σκοπό τη διατήρηση της φύσης και των φυσικών πόρων για τις μελλοντικές γενιές. Ερευνητικός σκοπός της εργασίας είναι να αναδειχθεί η σπουδαιότητα της αλληλοσυμπλήρωσης της Πράσινη Κουλτούρα και του Μοντεσσοριανού συστήματος εκπαίδευσης, που αντιπροσωπεύουν δύο διαφορετικές προσεγγίσεις στην προσχολική αγωγή χρησιμοποιώντας την ποιοτική έρευνα δράσης και ροής του Mihaly Csikszentmihalyi με την καταγραφή συναισθημάτων και επιτεύξεων. Τα ευρήματα αναδεικνύουν την σπουδαιότητα της αλληλοσυμπλήρωσης της Πράσινης Κουλτούρας και του Μοντεσσοριανού συστήματος εκπαίδευσης στην προσχολική αγωγή χρησιμοποιώντας ως ερευνητικό εργαλείο την ποιοτική έρευνα ροής του Mihaly Csikszentmihalyi. Συμπερασματικά, μέσω αυτών των προσεγγίσεων, ενθαρρύνεται η προαγωγή της αυτονομίας, της αυτοπεποίθησης, της αλληλεπίδρασης, της δημιουργικότητας και της εξερεύνησης, στο πλαίσιο του Διαθεματικού Ενιαίου Πλαισίου Προγραμμάτων Σπουδών (Δ.Ε.Π.Π.Σ.) για την Προσχολική Εκπαίδευση (2023) έχοντας ο/η εκπαιδευτικός ως υποστηρικτικό υλικό την εμπειρία και τη συνεργασία των νηπίων υπό το πρίσμα αειφορικών παρεμβάσεων. Ολοκληρώνοντας την εργασία, παρατίθενται ορισμένες δράσεις εμπνευσμένες από το μοντεσσοριανό σύστημα και το Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών (Δ.Ε.Π.Π.Σ.) για την Προσχολική Εκπαίδευση (2023) που πραγματοποιήθηκαν σε τάξη νηπιαγωγείου στην Ιαλυσό της Ρόδου και σε eco camp της Ιαλυσού. Τέλος, τα συμπεράσματα που προκύπτουν από την πτυχιακή εργασία μπορούν να αποτελέσουν έναυσμα για άρση της «ιδεολογικής αντίστασης» από τις/τους εκπαιδευτικούς ως προς τις αλλαγές που είναι πιθανόν να οδηγήσουν σε μια πιο ευέλικτη και φιλοπεριβαλλοντική στάση στο σχολικό και στο κοινωνικό περιβάλλον. Μπορεί η εκπαίδευση της περιβαλλοντικής να μην εγκλωβίζεται μόνο σε μια στερεότυπη μάθηση με σχεδιαγράμματα που έχουν σχεδιαστεί εκ των προτέρων αλλά να περιορίζεται ο εγκιβωτισμός του καθημερινού προγράμματος στα νηπιαγωγεία εμβαθύνοντας στην καλλιέργεια μιας Πράσινης Κουλτούρας δια βίου προσφέροντας μια πολύστροφη παιδεία με αξιολογικές δεξιότητες και ικανότητες.

Λέξεις-Κλειδιά Πράσινη Κουλτούρα, Μοντεσσοριανό Σύστημα Εκπαίδευσης, Προσχολική Αγωγή, κορύφωση, ευτυχία, έρευνας δράσης (action)/ροής (in flow), Mihaly Csikszentmihalyi, αυτοκαθοδήγηση, αυτοεκπαίδευση, ιδεολογική αντίσταση, πολύστροφη παιδεία.