Η έννοια του αυτοσχεδιασμού στην παιδαγωγική πράξη

Abstract

Η έννοια του αυτοσχεδιασμού παρουσιάζει μία ιδιαίτερη δυναμική εξέλιξη και εμφανίζεται στην βιβλιογραφία σταθερά εδώ και δεκαετίες αλλά την τελευταία δεκαετία, η ακαδημαϊκή κοινότητα ασχολείται με αυτόν όλο και περισσότερο. Η έννοια απαντάται σε διαφορετικά γνωστικά πεδία, στο χώρο της επιστήμης και της τέχνης, αλλά βρίσκει έκφραση και εφαρμογή ακόμα και στη σφαίρα της καθημερινής ζωής. Για αυτόν τον λόγο, τα τελευταία χρόνια, μεταξύ άλλων καινοτομικών αντιλήψεων, αποδίδεται στην διδασκαλία ένας χαρακτήρας αυτοσχεδιαστικός, με αποτέλεσμα να γίνεται έρευνα ως προς τις δυνατότητες που προσφέρει ο αυτοσχεδιασμός και στον ίδιο τον|την εκπαιδευτικό, ως επαγγελματία, αλλά και στην διδασκαλία του αντικειμένου του. Μέσω της μελέτης μιας εκτενούς βιβλιογραφίας οι βασικοί στόχοι είναι 1) η διερεύνηση της έννοιας του αυτοσχεδιασμού και των πρακτικών εφαρμογών του σε διαφορετικά πεδία γνώσης στα οποία αυτός αξιοποιείται, 2).η αποτύπωση του εννοιολογικού χάρτη της έννοιας του αυτοσχεδιασμού και 3) η μετάβαση στα παιδαγωγικά συμφραζόμενα, όπου αντίστοιχα θα διερευνηθεί το ερώτημα του εάν η έννοια του αυτοσχεδιασμού μπορεί να συνδεθεί με τις παιδαγωγικές θεωρίες και πρακτικές. Η πρωτοτυπία της βιβλιογραφικής αυτής έρευνας έγκειται στην προσέγγιση η οποία επιλέχτηκε και βασίζεται στην διερεύνηση πολλών και διαφορετικών μεταξύ τους γνωστικών πεδίων με απώτερο σκοπό να συνάγει και να συνθέσει κοινά ή αλληλοσυμπληρούμενα στοιχεία. Η έρευνα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο αυτοσχεδιασμός είναι μια πράξη ρευστή όπου κανείς χρειάζεται να ακροβατήσει μεταξύ αυτού που διαθέτει και αυτού που χρειάζεται κάθε φορά. Αυτή η ρευστότητα αλλά και η δυσκολία στο να την διαχειριστεί ένας|μία αυτοσχεδιάζοντας|ουσα αποτελούν ένα κομβικό σημείο για να διατηρήσει ο αυτοσχεδιασμός την ουσία και την λειτουργία του, ενώ φαίνεται ότι η θεωρία του παιδαγωγικού τακτ με την συστηματικότητα, την επιστημονικότητα και την συγκρότησή της δίνει στον αυτοσχεδιασμό μία νέα οπτική ώστε να ενταχθεί στα παιδαγωγικά συμφραζόμενα.

The concept of improvisation presents a particular dynamic development and has been appearing in the literature for decades, but in the last decade, the academic community has been increasingly concerned with it. The concept is found in different fields of knowledge, in the field of science and art, but it finds expression and application even in the sphere of everyday life. For this reason, in recent years, among other innovative concepts, an improvisational character has been attributed to teaching, with the result that research is being carried out into the possibilities that improvisation offers to the teacher as a professional and to the teaching of the subject matter. Through the study of an extensive literature, the main objectives are 1) to investigate the concept of improvisation and its practical applications in different fields of knowledge in which it is utilized, 2) to establish the conceptual map of the concept of improvisation and 3) to move to the pedagogical context, where respectively the question of whether the concept of improvisation can be linked to pedagogical theories and practices. The originality of this bibliographical research lies in the approach that was chosen and is based on the investigation of many different fields of knowledge with the ultimate aim of deducing and synthesizing common or complementary elements. The research concluded that improvisation is a fluid act where one needs to walk the tightrope between what one has and what one needs at any given time. This fluidity and the difficulty in managing it for an improviser are a key point for improvisation to maintain its essence and function, and it seems that the theory of pedagogical tact with its systematicity, scientificity and constitution gives improvisation a new perspective to be integrated into pedagogical contexts.