Σχεδίαση καλλιτεχνικού βιβλίου (artist’s book) με χρήση υφασμάτων, στο οποίο κυρίαρχο ρόλο θα παρουσιάζει η διαφορετικότητα της υφής τους

Abstract

Η υφή βρίσκεται παντού, προσφέροντας πληροφορίες για τα έμψυχα και άψυχα αντικείμενα του κόσμου. Επιτρέπει στους ανθρώπους να κατανοήσουν και να διακρίνουν τις διαφορές του περιβάλλοντα χώρου , γεγονός που την καθιστά ιδιαίτερα σημαντική ως προς τα αισθητηριακά ερεθίσματα που λαμβάνουμε καθημερινά. Τα υφάσματα είναι από τη φύση τους απτικά (μέσα με τα οποία οι πληροφορίες μεταφέρονται δια της αφής) και μάλιστα αποτελούν την “επιτομή της ποικιλομορφίας των υφών” με αποτέλεσμα να τα καθιστούν κατάλληλα για την ανάδειξη της σημασίας και της ευρύτητας των απτικών ιδιοτήτων. Ο τομέας της κλωστοϋφαντουργίας έχει μακρά και πλούσια ιστορία, η οποία χρονολογείται χιλιάδες χρόνια πίσω, από τους πρώτους πολιτισμούς. Τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα χρησιμοποιήθηκαν για πρακτικούς σκοπούς, όπως η ένδυση και η στέγαση, αλλά αποτέλεσαν επίσης πηγή καλλιτεχνικής έκφρασης, με πολλούς πολιτισμούς να αναπτύσσουν περίπλοκες τεχνικές ύφανσης και βαφής για τη δημιουργία όμορφων και πολύπλοκων υφασμάτων. Σήμερα, οι καλλιτέχνες που δουλεύουν με αυτά χρησιμοποιούν συχνά την υφή για να δημιουργήσουν βάθος και ενδιαφέρον στο έργο τους. Παράλληλα, η πρακτική της βιβλιοποιίας έχει επίσης εξελιχθεί με την πάροδο των χρόνων, με αποτέλεσμα τη δημιουργία καλλιτεχνικών βιβλίων (artists’ books) , μιας δυναμικής μορφής τέχνης που διευρύνει τα όρια της παραδοσιακής βιβλιοδεσίας. Πλέον, τα artists’ books μπορούν να πάρουν οποιαδήποτε μορφή και να συμπεριλάβουν μια ευρεία γκάμα υλικών και τεχνικών για την δημιουργία τους. Διαθέτουν στοιχεία αφής, όπως ανάγλυφα σχέδια, εκτυπώσεις με επιστολόχαρτο ή αναδυόμενα φύλλα (pop-ups), τα οποία προσκαλούν τον θεατή να αλληλεπιδράσει σωματικά μαζί τους. Από περίτεχνα κεντημένα βιβλία μέχρι γλυπτικές υφασμάτινες εγκαταστάσεις που αφηγούνται μια ιστορία, τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα και τα καλλιτεχνικά βιβλία , ως έργα τέχνης, μοιράζονται κοινά στοιχεία στη χρήση της υλικής υπόστασης, της υφής και της χειροτεχνίας. Συνδυάζοντας τις απτικές ιδιότητες των υφασμάτων και τις αφηγηματικές δυνατότητες των βιβλίων, προστίθεται ένα επιπλέον νοηματικό επίπεδο στα artists’ books. Η υφή και η αίσθηση των υλικών, διεγείρει τα συναισθήματα, προτρέποντας τον αναγνώστη να ασχοληθεί με την τέχνη με έναν νέο και ταυτόχρονα οικείο τρόπο, εξερευνώντας τις αισθήσεις που δεν έχει συνηθίσει ακόμα να αξιοποιεί τόσο δυναμικά, όπως είναι αυτή της αφής. Στη σύγχρονη εποχή της ψηφιοποίησης και του γρήγορου ρυθμού ζωής, ελλοχεύει ο κίνδυνος υποτίμησης της σημασίας των απτικών ιδιοτήτων που αποδίδεται στα φυσικά αντικείμενα, συμπεριλαμβανομένων των βιβλίων και των υφασμάτων, καθώς και των αισθητηριακών εμπειριών που συνδέονται με αυτά, με αποτέλεσμα να περνάνε ολοένα και περισσότερο σε δεύτερη μοίρα. Στην εργασία αυτή, επικεντρώνομαι λοιπόν στην ευαισθητοποίηση της αφής μέσω των υφασμάτων, διότι έχουν λεπτές και ιδιαίτερες διαφορές στις υφές τους. Επιλέγω να σχεδιάσω ένα καλλιτεχνικό βιβλίο αποκλειστικά και μόνο από υφάσματα, χωρίς να συνδυάζω άλλα υλικά που έχουν αντίστοιχα μεγάλες διαφορές στην υφή (όπως το ξύλο, το αλουμίνιο, το πλαστικό κλπ.), καθώς η ευχαρίστηση που προσφέρει η αφή των υφασμάτων ταυτίζεται με την ευαισθησία που θέλω να χαρακτηρίζει το βιβλίο αυτό. Συνήθως ο όρος “βιβλίο” παραπέμπει σε ένα αντικείμενο από χαρτί. Ορμώμενη από ένα περιβάλλον με ευρεία γνώση στον τομέα των κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων, θέλησα να ανακαλύψω και στην συνέχεια να αναδείξω και μια άλλη τους πλευρά, σε μία εφαρμογή (artist’s book) η οποία δεν είναι άμεσα συνδεδεμένη με αυτά. Στόχος είναι να φέρω τον κόσμο σε επαφή με τις ποικιλίες και τις ιδιαιτερότητες που έχει το ύφασμα, ακόμα και όταν χρησιμοποιείται σε έναν χώρο – που δεν σχετίζεται με την ένδυση και την οικιακή χρήση – , όπως αυτόν του βιβλίου, και να ευαισθητοποιήσω τον αναγνώστη μέσα από τις λεπτές διαφορές που προκύπτουν από το άγγιγμα των διαφορετικών τύπων υφασμάτων.