Ζητήματα ταυτότητας και ετερότητας στην Επανάσταση του 1821 μέσα από απομνημονεύματα αγωνιστών του Μοριά

Abstract

Το ελληνικό έθνος απέκτησε την ανεξαρτησία του με την επανάσταση του 1821. Η επανάσταση αυτή έλαβε χώρα σε μια περίοδο που χαρακτηρίζεται από και άλλες επαναστάσεις εθνικοαπελευθερωτικού χαρακτήρα, όχι μόνο στον ευρωπαϊκό χώρο αλλά και στον παγκόσμιο γενικότερα. Άλλωστε, έχουν προηγηθεί στο δεύτερο μισό του 18ου αιώνα δυο σημαντικότατες επαναστάσεις, η Αμερικάνικη και η Γαλλική. Οι ιδέες της Γαλλικής Επανάστασης μπορούν να θεωρηθούν πηγή έμπνευσης της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, την οποία θα πυροδοτήσουν κυρίως τα ετερόχθονα μέλη της Φιλικής Εταιρείας: έμποροι, Φαναριώτες, άτομα ανήκοντα στον λεγόμενο κύκλο της Πίζας. Επανάσταση, ωστόσο, δε θα μπορούσε να γίνει χωρίς τη συμμετοχή των αυτόχθονων προυχόντων και οπλαρχηγών, αλλά και όλων των ανώνυμων στρατιωτών. Ο σκοπός της παρούσας έρευνας είναι να εντοπίσει ζητήματα ταυτότητας και ετερότητας μέσα από απομνημονεύματα αγωνιστών του Μοριά. Μέσα από την μελέτη του αφηγηματικού λόγου στόχος είναι να κατανοηθεί πώς έβλεπαν οι συγγραφείς των απομνημονευμάτων τον εαυτό τους, σε ποιους «συλλογικούς εαυτούς» θεωρούσαν ότι ανήκαν και ποιους όριζαν ως «άλλους». Ειδικότερα, η έρευνα εστιάζει στα παρακάτω ερευνητικά ερωτήματα: 1) Με ποιους όρους συγκροτείται ένας λόγος για το «εμείς και οι άλλοι» μέσα από τα απομνημονεύματα; 2) Ποια τα χαρακτηριστικά του συλλογικού εαυτού των συγγραφέων των απομνημονευμάτων; 3) Ποιες οι αντιθέσεις μεταξύ των συγγραφέων των απομνημονευμάτων σε ζητήματα ταυτότητας και ετερότητας;