Η πόλη της Κατερίνης: μια ιστορικογεωγραφική προσέγγιση

Abstract

Δεν έχει εξακριβωθεί ακόμη πότε, από ποιους, κάτω από ποιες συνθήκες και για ποιους λόγους συγκροτήθηκε ως οικισμός η Κατερίνη. Μια υπόθεση, η οποία φαίνεται να επικρατεί, είναι ότι η Κατερίνη οφείλει το όνομά της στο μικρό εξωκλήσι της Αγίας Αικατερίνης που κείται ανατολικά της πόλης, όπου βρίσκεται και σήμερα το παλιό νεκροταφείο. Κατακτιέται από τους Τούρκους το 1389 μετά από τη σθεναρή αντίσταση που προέβαλαν οι κλέφτες και οι αρματωλοί έχοντας ως λημέρια τις κορυφές του Ολύμπου και των Πιερίων που ουσιαστικά παρέμειναν ενεργές εστίες επανάστασης καθ'ολη τη διάρκεια ως την ολοκληρωτική απελευθέρωση. Ωστόσο, μέσα από μια σιωπηλή προετοιμασία και πολλούς ένοπλους αγώνες η απελευθέρωση έρχεται στις 16 Οκτωβρίου 1912. Μολαταύτα στα επόμενα χρόνια φαίνονται τα έκδηλα σημάδια της Τουρκοκρατίας τα οποία επηρέασαν τη μετέπειτα εξέλιξη και ζωή της πόλης.Στις αρχές της δεκαετίας του '20, η Κατερίνη έδινε την εικόνα μιας τουρκικής κώμης. Δεν είχε ρυμοτομία, δεν είχε δρόμους, παρά μόνο παμπάλαιους ακατάσταστους τουρκομαχαλάδες, με σπίτια μονώροφα ή διώροφα κακής κατασκευής. Μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον, το κοινοτικό συμβούλιο δρομολόγησε και προώθησε τα εξής μεγάλα έργα: την οδοποιία, την ύδρευση, τον ηλεκτροφωτισμό και το Σχέδιο Πόλεως. Η δεκαετία 1920 - 1930 στάθηκε πολύ καθοριστική και για την εξέλιξη του πληθυσμού της Κατερίνης, με αποτέλεσμα ο τουρκικός μαχαλάς των 100 περίπου οικιών κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας σήμερα να αποτελεί μια σύγχρονη και οικονομικά εύρωστη πόλη με μεγάλες προοπτικές για περαιτέρω οικονομική ανάπτυξη που ο πληθυσμός της υπερβαίνει τους 75000 κατοίκους.Η πόλη της Κατερίνης, σταθερά ανερχόμενο γεωργικό και εμπορικό κέντρο της Πιερίας από τα τέλη του 19ου αιώνα, τοποθετείται στις πρώτες θέσεις μεταξύ των πόλεων της Μακεδονίας στην υποδοχή και εγκατάσταση προσφύγων από τη Μικρά Ασία, τον Πόντο και τη Θράκη, οι οποίοι συνέβαλαν καθοριστικά στην πορεία του αστικού μετασχηματισμού της παραδοσιακής κοινωνίας και οικονομίας και τη διαμόρφωση του κοινωνικού και πολιτικού χάρτη της πόλης. Άξιο προς αναφορά είναι και το γεγονός ότι στην Κατερίνη δεν απουσιάζουν οι μειονοτικές ομάδες όπως οι Εβραίοι και οι Ευαγγελικοί.Έτσι μέσα από όλη τη διαδοχή των διαφορετικών ιστορικών φάσεων κατάφερε η πόλη της Κατερίνης να παρουσιάσει σημαντικότατη ανάπτυξη και σήμερα συγκαταλέγεται στη 14η θέση των μεγαλυτέρων πόλεων της Ελλάδας.