"Βυζαντινά μνημεία στη Λέσβο": μία βάση δεδομένων

Abstract

Ως Πολιτισμός ενός κοινωνικού συνόλου θεωρείται το σύνολο των υλικών και πνευματικών επιτευγμάτων του. Τα μνημεία, τα συγκροτήματα κτιρίων και οι τοποθεσίες τα οποία θεωρούνται εξαιρετικής σημασίας από ιστορική, επιστημονική, αισθητική και ανθρωπολογική άποψη και διασώζονται από το παρελθόν στις μέρες μας, αποτελούν την υλική πολιτισμική κληρονομιάς του. Μέρος της υλικής πολιτισμικής κληρονομιάς ενός λαού αποτελούν τα αρχιτεκτονικά μνημεία του (εκκλησίες, κάστρα, κοσμικά κτίσματα κλπ), τα οποία χρίζουν ιδιαίτερης προστασίας αφού οι απειλές που δέχονται είναι ποικίλες (περιβαλλοντολογικές, φυσικές, χημικές, βιολογικές, ανθρωπογενείς κ.α.) και σε αρκετές περιπτώσεις τόσο ισχυρές που μπορούν να φέρουν μη αντιστρέψιμες μεταβολές στην φυσική τους υπόσταση. Η διατήρηση της υλικής πολιτισμικής κληρονομιάς συμπεριλαμβάνει ως έννοια με τον ευρύτερο ορισμό της, τις διαδικασίες της εύρεσης, της καταγραφής, της τεκμηρίωσης, της συντήρησης, της ανάδειξης και της προβολής της πολιτισμικής κληρονομιάς. Σκοπός αυτής της εργασίας είναι η προβολή των Βυζαντινών μνημείων στη Λέσβο μέσα από μία εύχρηστη διαδραστική εφαρμογή με τη βοήθεια δύο εργαλείων της Γεωπληροφορικής: α) τα Συστήματα Γεωγραφικών Πληροφοριών (εφεξής ΣΓΠ ή GIS), ένα πολύ-εργαλείο ανάλυσης και οπτικοποίησης γεωγραφικών δεδομένων και ψηφιακής χαρτογραφίας και β) τα Συστήματα Διαχείρισης Βάσεων Δεδομένων (εφεξής ΣΔΒΔ ή DBMS) που αποτελούν την υποδομή για τη διαχείριση χωρικών ή μη δεδομένων.Με την χρήση των δύο εργαλείων, διευκολύνεται η τήρηση μεγάλων αρχείων και όλες οι πληροφορίες ψηφιοποιούνται και διατηρούνται σε βάσεις δεδομένων. Καθίσταται εφικτή η παραγωγή σύγχρονων, καταλλήλως διαμορφωμένων αισθητικά χαρτών. Εδώ, επιλέχθηκαν τα βυζαντινά μνημεία της Λέσβου (325 μ.Χ. – 1462 μ.Χ.) καθώς και τα 7 μεταβυζαντινά μοναστήρια που εμφανίζουν βυζαντινή φάση. Η νήσος Λέσβος είναι γεμάτη από λείψανα παλαιοχριστιανικών βασιλικών, βυζαντινές εκκλησίες σωζόμενες σε καλή κατάσταση, μοναστήρια, φρούρια και άλλα βυζαντινά κτίσματα. Μερικά από αυτά έχουν συντηρηθεί και βρίσκονται στη διάθεση του κοινού (λ.χ. το κάστρο Μυτιλήνης και η παλαιοχριστιανική βασιλική του αγίου Ανδρέα στην σκάλα Ερεσού). Στα πλαίσια της εργασίας, δημιουργήθηκε μια ηλεκτρονική βάση δεδομένων με περιηγητικές και άλλες χρήσιμες πληροφορίες για τα βυζαντινά μνημεία και ένας θεματικός χάρτης με όλες τις θέσεις των μνημείων πάνω στο νησί.Κατόπιν, μετατράπηκε η βάση δεδομένων με τη βοήθεια προγραμματισμού σε μια αυτόνομη ψηφιακή πολιτιστική εφαρμογή.