Διαχείριση παράκτιων ζωνών με χρήση Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών και εφαρμογή σεναρίων: η περίπτωση του Στενού της Μυτιλήνης

Abstract

Στόχος της παρούσας εργασίας είναι η ανάπτυξη μεθοδολογίας για τη διαχείριση των παράκτιων ζωνών και η ανάδειξη της χρησιμότητας του συνδυασμού των γεωγραφικών συστημάτων πληροφοριών και της μεθόδου των σεναρίων για το σκοπό αυτό. Σαν περιοχή μελέτης επιλέχθηκε η παράκτια ζώνη του Στενού της Μυτιλήνης, αφού η μελλοντική ανάπτυξή της παρουσιάζει ενδιαφέρον, δεδομένου ότι είναι μια δυναμικά αναπτυσσόμενη περιοχή που αντιμετωπίζει προβλήματα και πιέσεις διαφόρων προελεύσεων. Σαν πρώτο βήμα, αναπτύχθηκε μια χωρική βάση δεδομένων στα πλαίσια ενός γεωγραφικού συστήματος πληροφοριών, με στόχο την καταγραφή και απεικόνιση της υφιστάμενης κατάστασης στην περιοχή μελέτης. Στη συνέχεια, έγινε ομαδοποίηση των παραμέτρων που είναι ικανές να χαρακτηρίσουν την περιοχή (διαστάσεις ), με απώτερο σκοπό την ευκολότερη ανάλυση του συστήματος. Η ανάπτυξη σεναρίων, που αφορούν στην μελλοντική εξέλιξη της παράκτιας ζώνης, βασίσθηκε στη μελέτη των υπαρχουσών τάσεων, καθώς και των τομέων που επιδέχονται ιδιαίτερη ανάπτυξη. Στόχος ήταν η ανάδειξη των προβλημάτων που ενδεχομένως θα ανακύψουν μελλοντικά και η προσπάθεια λήψης προληπτικών μέτρων. Συγκεκριμένα, αναπτύχθηκαν τα εξής τρία σενάρια: σενάριο τάσης, σενάριο έντονης αστικοποίησης και σενάριο τουριστικής ανάπτυξης. Για την ανάδειξη της επίδρασης του κάθε σεναρίου στη μελετώμενη ζώνη, χρησιμοποιήθηκαν αντιπροσωπευτικοί δείκτες και έγινε προσπάθεια ποσοτικοποίησής τους. Η χρήση δεικτών κρίθηκε σκόπιμη για την πληρέστερη κατανόηση της μελλοντικής εξέλιξης του συστήματος, όσον αφορά στο κοινωνικοοικονομικό και φυσικό περιβάλλον. Τέλος, γίνεται αναφορά στα πλεονεκτήματα της προτεινόμενης μεθοδολογίας σε εφαρμογές παράκτιας διαχείρισης και σε διαδικασίες λήψης αποφάσεων.