Παρατήρηση μη λεκτικών συμπεριφορών που αποσκοπούν στην ενθάρρυνση νηπίων από νηπιαγωγούς, κατά τη διάρκεια υλοποίησης δραστηριοτήτων στο νηπιαγωγείο

Abstract

Στόχος της συγκεκριμένης εργασίας ήταν να παρατηρήσουμε τη μη λεκτική συμπεριφορά ενθάρρυνσης των νηπιαγωγών προς τα νήπια κατά την υλοποίηση των δραστηριοτήτων στην νηπιαγωγική τάξη. Θέλαμε να διακρίνουμε τα σημεία εκείνα της μη λεκτικής συμπεριφοράς της νηπιαγωγού που επηρεάζουν άμεσα τη στάση των νηπίων στη μαθησιακή διδασκαλία και τα οποία λαμβάνουν χώρα συνειδητά ή ασυνείδητα. Για το σκοπό αυτό πραγματοποιήθηκε έρευνα, στην οποία συμμετείχαν 30 νηπιαγωγικά τμήματα σε 14 νηπιαγωγεία (Ιδιωτικά και Δημόσια) της πόλης Ρόδου και 30 νηπιαγωγοί. Οι συμπεριφορές των εκπαιδευτικών διερευνήθηκαν με τη βοήθεια μιας κλείδας παρατήρησης. Το συγκεκριμένο ερευνητικό εργαλείο συμπεριελάμβανε 15 ερευνητικά ερωτήματα που σχετίζονταν με τις εκφράσεις του προσώπου της/του νηπιαγωγού, τις χειρονομίες, τις κινήσεις και στάσεις του σώματος, το βλέμμα, τα παραγλωσσικά στοιχεία, το άγγιγμα, τη σιωπή, τη διαπροσωπική απόσταση, τον χρόνο και γενικότερα το επικοινωνιακό κλίμα της τάξης. Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων της ερευνητικής διαδικασίας προέκυψε ότι οι εκπαιδευτικοί εκφράζονται κυρίως από τον οπτικό δίαυλο μη λεκτικής επικοινωνίας. Οι νηπιαγωγοί φάνηκε να αποφεύγουν τα αγγίγματα με τα νήπια μέσα στην τάξη αλλά διατηρούσαν μικρή απόσταση μεταξύ τους, εκδηλώνοντας έτσι συναισθήματα ενδιαφέροντος, συμπάθειας, κατανόησης και διάθεσης για την παροχή βοήθειας. Διαπιστώθηκε επίσης, ότι οι νηπιαγωγοί παρουσίαζαν μια διάκριση ως προς το φύλλο των παιδιών. Ταυτόχρονα, οι εναλλαγές στο χρωματισμό της φωνής των νηπιαγωγών, επηρέαζαν το επικοινωνιακό κλίμα της τάξης και αύξαναν το ενδιαφέρον των νηπίων. Σε περιπτώσεις φασαρίας με γέλια και έντονη ομιλία των νηπίων, παρατηρήθηκε ότι τα νήπια αποσπόνταν από την εργασία τους. Στα περισσότερα νηπιαγωγεία διαπιστώθηκε ότι τα νήπια παρουσίαζαν μεγαλύτερη συγκέντρωση στις νηπιαγωγούς, στις προγραμματισμένες δραστηριότητες. Κλείνοντας, διακρίνουμε από τα αποτελέσματα της έρευνας, ότι η μαθησιακή ανάπτυξη του νηπίου αλλά και η συμπεριφορά του μπορεί να επηρεασθεί από τα συνολικά χαρακτηριστικά του περιβάλλοντος της τάξης του νηπιαγωγείου, από το είδος των δραστηριοτήτων αλλά και κατά ένα μεγάλο βαθμό από τη συμπεριφορά του εκπαιδευτικού για την ενθάρρυνση ή μη των παιδιών.