Η εφαρμοσμένη ανάλυση της συμπεριφοράς (ABA) ως θεραπευτική προσέγγιση του αυτισμού

Abstract

Στο πρώτο μέρος της παρούσας πτυχιακής εργασίας, παρουσιάζεται το θεωρητικό πλαίσιο σχετικά με την αυτιστική διαταραχή και την Εφαρμοσμένη Ανάλυση της Συμπεριφοράς ως θεραπευτική προσέγγιση αυτού. Αρχικά, γίνεται λόγος για τις Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές στις οποίες κατατάσσεται το αυτιστικό φάσμα και στη συνέχεια, πραγματοποιείται ιστορική αναδρομή και απόπειρα προσδιορισμού της έννοιας του αυτισμού. Ακολουθεί περιγραφή της νοητικής, γλωσσικής και κοινωνικό-συναισθηματικής ανάπτυξης που παρουσιάζουν τα αυτιστικά παιδιά αλλά και των στερεοτυπικών συμπεριφορών που τα κατακλύζουν. Έπειτα από την παρουσίαση της επιδημιολογίας της διαταραχής, καταγράφονται οι θεωρίες που έχουν διατυπωθεί αναφορικά με την πιθανή αιτιολογία του συνδρόμου. Η διάγνωση και τα διαγνωστικά κριτήρια που χρησιμοποιούνται σήμερα ευρέως από τους ειδικούς του χώρου παρατίθενται στη συνέχεια, που με τη σειρά τους οδηγούν στη θεραπεία και τις παρεμβάσεις που έχουν αναπτυχθεί μέχρι σήμερα και αποσκοπούν στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των αυτιστικών ατόμων. Στη συνέχεια, μελετάται το θεωρητικό υπόβαθρο του Συμπεριφορισμού, οι βασικές μορφές και αρχές του, καθώς και οι προεκτάσεις του στην επιστήμη της Ανάλυσης της Συμπεριφοράς, στοιχεία της οποίας, αξιοποιήθηκαν τόσο για την αξιολόγηση όσο και για την αντιμετώπιση του αυτιστικού συνδρόμου. Έπειτα εισάγεται, η Εφαρμοσμένη Ανάλυση της Συμπεριφοράς, η οποία αποτελεί μια ολοκληρωμένη και ιδιαίτερα αποτελεσματική προσέγγιση για την αντιμετώπιση του αυτισμού. Παρουσιάζονται τα κύρια χαρακτηριστικά της, οι προγραμματικές συνθήκες για την εκπαίδευση και τη θεραπεία παιδιών με Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές και τέλος τα ερευνητικά δεδομένα που την πιστοποιούν ως αποτελεσματική παρέμβαση για παιδιά με αυτισμό.Εν κατακλείδι, στο ερευνητικό μέρος της εργασίας, παρουσιάζονται οι απόψεις των εκπαιδευτικών σχετικά με τη διαταραχή του αυτισμού και της εφαρμοσμένης ανάλυσης της συμπεριφοράς, όπως μελετήθηκαν στην πόλη της Ρόδου.