Εκπαίδευση και αποκλεισμός: κοινωνιολογικές προσεγγίσεις.

Abstract

Είναι πολλοί εκείνοι που υποστηρίζουν ότι ο μόνος τρόπος για να εξαλειφθεί το φαινόμενο του κοινωνικού αποκλεισμού από τους κόλπους των σημερινών ανεπτυγμένων και ευνομούμενων χωρών, είναι η παροχή ίσης εκπαίδευσης σε όλους. Απαραίτητη προϋπόθεση για να επιτευχθεί αυτός ο σκοπός είναι η παροχή ίσων ευκαιριών και δυνατοτήτων σε όλους ανεξάρτητα κοινωνικής θέσης, φύλου ή θρησκείας. Την ισότητα αυτή θα επικαλεστεί η κυρίαρχη ιδεολογία και πάνω σ' αυτήν θα στηριχθούν οι πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και τα νομοσχέδια του Υπουργείου Παιδείας, σύμφωνα με τα οποία οραματίζονται ένα σχολείο που να είναι σε θέση να καταργήσει τις κοινωνικές ανισότητες, ενώ μιλάνε παράλληλα και για υπέρβαση της κοινωνικής διαφοροποίησης, για άρση των ανισοτήτων, όπως λόγω φύλου ή καταγωγής κλπ. καλλιεργώντας έτσι την αυταπάτη της κοινωνικής ουδετερότητας του εκπαιδευτικού μηχανισμού. Στο δεύτερο κεφάλαιο της εργασίας αυτής, θα προσπαθήσουμε να δείξουμε ότι το σημερινό εκπαιδευτικό σύστημα καθώς και οι εκπαιδευτικές πολιτικές που έχουν ληφθεί ως τώρα, τόσο σε εθνικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, όχι μόνο δεν εξαφανίζουν αλλά αντίθετα αμβλύνουν ακόμα περισσότερο τις ανισότητες. Η εκπαίδευση είναι εκείνη που οδηγεί τις κοινωνικά ευπαθείς ομάδες σε φαύλους κύκλους αναπαραγωγής της κοινωνικής τους αδυναμίας. Το σχολείο είναι εκείνο που μέσα απ' την λειτουργία του παρέχει άνισες δυνατότητες και άνισες ευκαιρίας στους μαθητές ανάλογα με τη καταγωγή τους. Η άνιση αυτή παροχή ευκαιριών και δυνατοτήτων οδηγεί τα άτομα αυτά που ανήκουν σ' αυτές τις ευπαθείς ομάδες, στον κοινωνικό τους αποκλεισμό.