Συγκριτική μελέτη των κινήτρων που ωθούν στην εκμάθηση των γλωσσών της ΝΑ Μεσογείου

Abstract

Αντικείμενο της παρούσας εργασίας αποτελεί η μελέτη των κινήτρων των διδασκομένων των γλωσσών της Ν.Α. Μεσογείου. Τα κίνητρα ανήκουν στους ψυχολογικούς ατομικούς παράγοντες και επηρεάζουν τον διδασκόμενο τόσο σχετικά με την επιλογή μιας δεύτερης/ξένης γλώσσας όσο και την επίδοσή του σε αυτή. Σύμφωνα με μελέτες των δύο τελευταίων δεκαετιών, τα κίνητρα μελετώνται ως δυναμικός παράγοντας, ο οποίος εξελίσσεται και διαμορφώνεται καθ’ όλη τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας και επηρεάζεται τόσο από τις εσωτερικές, όσο και από τις εξωτερικές επιρροές που δέχεται ο μαθητής. Η κατηγοριοποίηση των κινήτρων αρχικά πραγματοποιείται σε δύο ομάδες, τα εξωτερικά και τα εσωτερικά κίνητρα, οι οποίες αναλύονται σε επιμέρους κατηγορίες. Τα εξωτερικά κίνητρα αφορούν στις εξωγενείς επιρροές που δέχεται ο διδασκόμενος, όπως οι απόψεις των οικείων προσώπων (γονέων, διδασκόντων) σε σχέση με τη γλώσσα-στόχο, το καταστασιακό περιβάλλον της εκπαιδευτικής διαδικασίας και το ευρύτερο περιβάλλον. Στον αντίποδα, τα εσωτερικά κίνητρα εξαρτώνται από τις εσωτερικές ανάγκες και επιθυμίες του διδασκόμενου και ταξινομούνται σε δύο ομάδες, τα ωφελιμιστικά κίνητρα και τα κίνητρα ενσωμάτωσης. Προκειμένου να διαπιστώσουμε τη φύση και τη λειτουργία των κινήτρων διεξήχθη έρευνα της οποίας το δείγμα συνίσταται σε 45 φοιτητές του Πανεπιστημίου Αιγαίου, οι οποίοι έχουν επιλέξει ως δεύτερη/ξένη γλώσσα μεταξύ των Τουρκικών, των Αραβικών και των Εβραϊκών και σε 15 διδασκόμενους την Ελληνική ως δεύτερη γλώσσα, στα πλαίσια του προγράμματος «Οδυσσέας» του Ινστιτούτου Διαρκούς Εκπαίδευσης ενηλίκων. Η μέθοδος που επιλέχθηκε ήταν η διανομή και συλλογή ερωτηματολογίων. Όσον αφορά στα βασικότερα ευρήματά μας, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι επιμέρους διαφορές των κινήτρων των διδασκόμενων την Ελληνική, με εκείνα των διδασκόμενων των υπόλοιπων γλωσσών. Επιπροσθέτως, τα κίνητρα που φαίνεται να κατέχουν πρωτεύοντα ρόλο συνολικά για τις τέσσερις γλώσσες, σύμφωνα με τη στατιστική ανάλυση είναι η βελτίωση του μορφωτικού επιπέδου και η προοπτική της καλής επαγγελματικής αποκατάστασης, ως ωφελιμιστικά κίνητρα, καθώς και η διευκόλυνση της επικοινωνίας των διδασκόμενων, ως κίνητρο ενσωμάτωσης. Βασικό συμπέρασμα αποτελεί το επιχείρημα σχετικά με το μέγεθος της χρησιμότητας της διερεύνησης των ατομικών παραγόντων και εν προκειμένω των ατομικών αναγκών των διδασκομένων, ως παραγόντων που συντελούν καθοριστικά τόσο στην επίτευξη των στόχων της εκπαιδευτικής διαδικασίας όσο και στην επιλογή μεταξύ των γλωσσών.

The aim of this study is to analyze the types of motivation that spurs the learners of languages of the South Eastern Mediterranean region. Motivation is a psychological individual difference that affects the student both on the choice of a second/foreign language and their performance during the teaching procedure. Studies in the past two decades have proved that motivation is considered a dynamic factor, which evolves and is shaped throughout the course of the educational process and depends on both internal and external influences of the student. Motivation is categorized into two major groups external and internal. Both motivation groups are divided into further categories. External motivation is related to external influences of the student, including views of the significant others (parents, teachers) in relation to the target language, the environment of the educational process and the wider social environment. In contrast, internal motivation is based on the intrinsic needs and desires of the learner and is classified into two groups, instrumental motivation and integrative motivation. Research has been carried out in order to investigate the nature and function of motivation. Our sample consisted of 45 students of the University of the Aegean, who have chosen as a second/foreign language among Turkish, Arabic and Hebrew and 15 learners of Greek as a second language, who take part in the "Ulysses" project of the Institute of Adult Continuing Education. The chosen method was the distribution and collection of questionnaires. Regarding the main findings, particular interest is conceived by the individual differences in motivation of the learners of the Greek language, with those of learners of the other three languages. In addition, the type of motivation that seems to play a major role in total for the four languages, according to the statistical analysis is the motivation of improvement of the educational level and the prospect of good placement, as instrumental motivation, and the facilitation of communication between learners, as integrative motivation. The most substantial finding is the argument referred to the utility of investigating in the field of individual differences as factors that contribute decisively to achieving both objectives of the educational process and the choice of language.